00:23.0
Oo, makuenta ako sobra.
00:24.2
Puro sa sale lang ako, sa outlet store lang ako.
00:27.0
So, I don't buy expensive stuff.
00:30.0
Magandang hapon po sa inyong lahat.
00:32.5
Napaka-swerte po natin dahil sa medyo kakaiba po itong ating mga kakausap.
00:37.5
Kung inyo naalala, meron tayong mga na-interview na mga babae na nasa mundo ng mga lalaki.
00:43.1
Pero ngayon naman, lalaki na parabagang nasa mundo ng mga babae.
00:47.5
Wala po akong ibang tinutukoy kundi ang father of Philippine Cosmetics.
00:52.1
Naku, eh, bossing ko to eh.
00:54.1
Sir Deyo, bossing, magandang araw po sa inyo.
00:56.5
Good afternoon, Katuhing.
00:59.0
It's a very privilege that you come to visit me at my home on a Sunday afternoon, pare.
01:05.6
So, kinansal ko yung ibang mga gagawin ko noong Sunday.
01:09.3
Sabi ko, bibigyan natin ng, parang, a welcome to a very sikat na personality like Katuhing.
01:17.8
Very grateful po kami.
01:19.1
Ang una ko pupunta itatanong sa inyo eh,
01:21.8
ba'to ba kayo napagpad sa makeup o sa cosmetics?
01:24.8
Eh, kalalaki niyong tao.
01:26.6
Kala nyo, bakla ako eh.
01:29.0
Lalaking-lalaki po.
01:30.7
Actually, ang nag-umpisa nito ay yung lolo ko from the mother's side.
01:34.7
He was an immigrant during 1938,
01:37.3
noong nagkakasibilor ang China between the communist and nationalist China.
01:41.9
Ang negosyo niya noong umpisa is pomade noong panahon ng Japon.
01:46.5
And then, after the war, he expanded to makeup and cosmetics.
01:49.9
Noong po bang panahon na yun na nasa pamada siya?
01:53.8
Pamada, pampakintab ng buhok yun eh.
01:57.2
Ano po ang trabaho niyo noon?
02:01.3
Then, I was the first grandson in that generation.
02:05.8
So, parang big grandson ako.
02:08.4
So, of course, pag nauna ka, paborito ko ng angkong.
02:11.8
So, hatak-hatak ako.
02:13.3
Masinan siya pumunta, hatak-hatak ako.
02:15.3
Noong nagbabasa ko ng mga ilang kwento tungkol sa inyo,
02:18.6
kayo na yung naging messenger?
02:20.7
My uncle met an unfortunate fire accident in 1969.
02:26.6
Noong the second re-election.
02:29.0
You know, President Ferdinand Marcos Sr., it was in November.
02:32.7
I remember that kasi two or three days na walang trabaho,
02:36.2
masipag yung lolo ko.
02:37.4
So, he continued doing the production of the cologne and perfume.
02:42.5
Nagka-aksidente, pumutok yung planta.
02:45.0
So, pumutok yung planta, he was 80% burned.
02:48.6
And he passed away one week after.
02:50.6
He was only 58 at that time and I was only 11.
02:54.5
So, that company, because he untimely dead,
02:57.7
it was passed on to my uncle on the mother's side.
03:01.3
He was only, my uncle was only 19 years old.
03:04.5
Nothing against my uncle.
03:06.1
Of course, at 19, walang succession training.
03:09.7
Of course, 10 years lang after.
03:12.9
At 1980, nagsara siya.
03:15.3
Because I was fortunate to join the company in 1976 when I graduated from my high school.
03:22.2
My uncle told me to come and help.
03:24.3
So, I started as a bank messenger po.
03:27.7
And my salary was P300 pesos.
03:31.0
Oo, doon ako nag-umpisa.
03:32.3
P300 pesos per month?
03:35.5
Baka kasi inisip, umalaki na pala ang sweldo, pero hindi.
03:37.8
P8 pesos ang minimum wage doon, kaya medyo mataas na rin yun, na P300.
03:43.4
Nung panahon na yun, high school kayo ganun?
03:47.3
No, I was high school graduate and I ended up as a working student at night.
03:53.0
Oo po. Ano po, tinapos niyo?
03:54.8
Actually, hindi ako nakatapos.
03:56.1
Ah, hindi po ay nakatapos?
03:57.7
My dream was to be a PBA player.
04:01.3
Ang tangkad niyo kasi eh.
04:02.6
Unfortunately, I cannot play, use basketball as my occupation.
04:07.9
So, I'm forced to work, that's why I work with my uncle.
04:11.4
So, ang klase ko noon, 5 to 9 ng hapon.
04:14.9
So, 4 o'clock, off na ako sa trabaho ko.
04:17.5
Pero hindi kayo nakatapos dahil?
04:19.8
Alam mo, there's a story in this eh.
04:22.1
One time in 1979 or 1980 yata,
04:25.0
we were with my barkada buying...
04:27.7
A Christmas gift in Shumart, Makati.
04:30.5
So, one of two of my friends are waiting at Cafe L.C.
04:34.5
Kami naman, namimili ng birthday gift.
04:36.3
Nung pagbalik ko,
04:37.2
ito ko may isang medyo may edad,
04:39.1
mga 50 plus na naka-suit,
04:41.1
t-shirt, naka-suit.
04:43.8
Kausap niyo yung dalawang friend ko.
04:45.8
Wah, alam mo sino?
04:49.9
So, kailala ko yan si Henry C. Senor.
04:53.0
Hindi pa siya tatang noon ah.
04:54.7
So, dinan-dinan, kwento-kwento kami.
04:56.6
5 o'clock, sabi niya,
04:59.5
anong ginagawa niyo ngayon?
05:01.5
Medyo nag-relax-relax na kami.
05:04.0
If you have nothing to do,
05:06.0
I invite you to my office sa Makati Stock Exchange,
05:09.5
sa Ayala, yung luma.
05:11.0
Yung six floors lang.
05:12.3
So, we went there.
05:14.1
5.30, dumating kami.
05:15.5
Kumuasok ko sa office niya.
05:17.1
Siyempre, amazed kami, ano.
05:18.5
Isa lang napansin ko kaagad.
05:20.7
Isang eagle na may spotlight.
05:27.1
Mr. C., bakit eagle?
05:30.1
Alam mo anong sabi niya?
05:31.4
I like soaring up in the sky.
05:34.0
I can see everything.
05:35.7
When I see a prey,
05:36.7
I dive, I grab it, I go up again.
05:40.1
when he sees opportunity,
05:41.6
dadamputin niya tayong opportunity,
05:42.8
at aakyat at aayusin niya.
05:46.8
Yung kanyang prinsipyo.
05:49.9
So, and then, as we go on that night,
05:52.2
dami nang kinuwento.
05:53.3
I learned so much on that night.
05:55.3
So, that single become,
05:57.1
naging idol ko siya kaagad.
05:59.1
And every now and then, when I meet him,
06:01.1
he extend help to me.
06:04.1
Pero, dahil ba dun sa inspiration na yun,
06:07.1
ay tinigil niyo yung pag-aaral niyo
06:10.1
at nagtayo na lang kayo ng negosyo?
06:12.1
Parang shortcut kasi yung...
06:13.6
Ang sinabi niya gano'n,
06:14.6
do you know what we have in common?
06:16.6
Between myself, si Mr. Gokong Wei,
06:19.1
sila Soriano, sila Ayala.
06:23.1
We all never finish our university.
06:27.1
Sabi niya, sabi ko,
06:28.1
Mr. C., so that means I got a good reason to quit school.
06:31.1
Kasi tama din ako mag-aaral eh.
06:33.1
Sabi niya, okay, you quit school but you'll be on your own.
06:37.1
Kasi you don't graduate, nobody will hire you.
06:40.1
Tapos sabi ko, I'm only 20.
06:42.6
I give myself five years.
06:44.1
If I don't make it, I go back to school.
06:47.1
Sabi niya kasi, if you don't study,
06:49.1
you go over the hump.
06:51.1
So, once you go over the hump,
06:53.1
di ba, kapag lampas ng hump, pababa.
06:55.1
So, madali na yan.
06:57.6
So, that's my inspiration by Mr. C.
07:00.1
Pero siguro, dapat din naman nating liwanagin doon sa mga nanonood sa atin.
07:05.1
Baka magkaroon sila ng isipan, lalo yung mga nag-aaral doon.
07:08.1
Matigil lang nga sa pag-aaral.
07:10.1
Yun pala ang paraan para magtagumpay.
07:12.1
Tumigil sa pag-aaral at sumubok ng...
07:14.1
Actually, that journey was blood, sweat, and tears.
07:17.1
Talagang kayut marino tayo.
07:19.1
So, day in, day out, you work hard.
07:22.1
Because that was a time that,
07:24.1
almost that time,
07:25.1
nagsara yung kumpanya ng lolo ko.
07:29.1
Naging freelance ahente na ako.
07:31.1
So, I buy and sell a lot of things in 2-3 years.
07:34.1
That's why, in 1983,
07:37.1
it's March of 1983, I started Everbillena.
07:40.1
Bago natin puntahan yung pupundar nyo ng Everbillena,
07:44.1
nabasa ko sa isang article na kayo po ay naging batang lansangan.
07:51.1
Ikwento nyo nga sa amin yan.
07:53.1
Paano kayo nakasurvive during that time?
07:55.1
Actually, from 1976 to 1982,
07:58.1
yung 6 years na yun,
08:00.1
si Pre, nag-ahente ako, freelance.
08:02.1
Nakaipon naman ako ng mga 150,000.
08:05.1
Yun ang in-all-in ko sa Everbillena.
08:09.1
Kasi sabi ko, bata pa ako, 25 years old,
08:12.1
eh siguro naman, God willing, meron naman siguro tutulong.
08:15.1
Ang maganda kasi dyan, nung nag-ahente ako,
08:17.1
ang mga kliyente ko, mga kaibigan ng lolo ko.
08:20.1
Opo, nakapag-establish kayo ng relationship.
08:22.1
Oo, kilala nila ako eh.
08:23.1
So, when I was starting,
08:24.1
I go all around Divisoria to Visayas Mendoza.
08:27.1
Kilala nila ako as the grandson of Mang Pedro.
08:33.1
So, that's the name of lolo ko.
08:35.1
syempre sabi nila,
08:36.1
oh, itong batang ito, matapang, masipag, maayos.
08:41.1
So, I was given the break.
08:43.1
Malakas ang loob.
08:44.1
Yeah, malakas ang loob.
08:45.1
Malakas ang loob.
08:46.1
Ano-ano mga itinitindan nyo, pinag-aahente?
08:50.1
Before the Nell Palace,
08:52.1
nagbebenta ko ng mga...
08:53.1
nagbebenta ko ng real estate,
08:55.1
nagbebenta ko ng stocking,
08:56.1
nagbebenta ko ng t-shirt,
08:59.1
Yung stocking nga.
09:02.1
Yung isang dosena, 80 pesos.
09:06.1
Ang tubo, 10 piso, isang dosena.
09:08.1
Kaya po'y binata lang nun?
09:09.1
Oo, binata pa ako nun.
09:10.1
Binata pa kayo nun.
09:11.1
I was 25 when I started.
09:13.1
I got married at age 31.
09:17.1
Matindi political upheaval ika nga,
09:20.1
lalo na nung dumating Sininoy.
09:23.1
Medyo tagilid ang ekonomiya nun eh.
09:26.1
Kaya nga, pati ang political situation, tagilid.
09:29.1
Ba't naman yun ang napiliin yung panahon
09:32.1
para po magtayo na isang negosyo?
09:35.1
Actually, the timing was perfect for me.
09:37.1
Kasi, when you're big,
09:39.1
you get affected by the political situation.
09:42.1
On my side, kasi aapat lang kami.
09:44.1
Ako, sister ko, isang driver,
09:46.1
tsaka isang painante.
09:47.1
Napakatipid ng operation.
09:49.1
So, at that time,
09:52.1
Di ba, nagbigang nag-devaluation mga dalat.
09:56.1
Parang recession eh, no?
09:57.1
There's an emptiness.
09:58.1
There's an empty ang business.
09:59.1
Walang masyadong player.
10:01.1
So, nagpasok ako ng Nell Palace,
10:03.1
walang masyadong kalaban.
10:04.1
So, parang may vacuum eh.
10:09.1
So, madali ako naka-entry.
10:10.1
Teka, nung tinatayin niyo, naiisip niyo na yan na may vacuum?
10:13.1
Hindi ko naintindihan yun.
10:16.1
swerte lang tingla ako na nangyayari yun.
10:19.1
I remember yung first year ko,
10:20.1
naka 1.5 million pesos ang benta ko,
10:23.1
kasi ang nipis ang overhead ko eh, di ba?
10:26.1
Ano ba yung Everbillena?
10:28.1
Actually, naghanap ako ng supplier sa Taiwan.
10:33.1
naghanap naman ng distributor sa Pilipinas.
10:37.1
So, nagkatagpo yung sulat na.
10:39.1
Wala namang email at ano ng araw.
10:41.1
Telegrama lang at sulat.
10:43.1
Kasi ang tagal ng reaction eh.
10:45.1
So, finally, nagkatagpo kami.
10:47.1
Ang maganda dyan,
10:48.1
ng Everbillena in Chinese,
10:51.1
Billena means beautiful lady.
10:53.1
Eh, ang pagpasok naman ng Everbillena sa mga Pilipino,
10:58.1
So, ang ganda eh.
11:00.1
Kaya nabibenta, bilina.
11:03.1
1983, magkano nga ulit yung puhuna niyo ulitin lang?
11:10.1
Tapos, apat kayong empleyado.
11:13.1
Kasama na po kayo.
11:14.1
May mga maki na ho ba kayong...
11:18.1
ang parating natin,
11:19.1
is ano, yung naka-finish product na.
11:23.1
Kaso, at that time, ang laki ng tax ng imported.
11:28.1
So, on the second, third year,
11:30.1
naghanap na ako ng butas kung paano ipababa.
11:33.1
So, ang ginawa ko,
11:34.1
we bring in the empty packaging,
11:36.1
the raw material naka balde-balde.
11:39.1
Then, nirefill namin using the ketchup.
11:42.1
So, siyempre, walang maki na eh.
11:45.1
But they provide me the packaging,
11:46.1
yung pang-ketchup na gano'n.
11:48.1
From 50%, naging 10-15% ang tax.
11:51.1
So, I sell the same price, pero
11:54.1
dumagdag ang profit ko 30-35% additional.
11:58.1
Nung umaasensa na tayo,
12:00.1
nagdagdag na ako ng lipstick,
12:02.1
eyebrow, eyeshadow.
12:05.1
Unti-unti, paisa-isa, every now and then.
12:08.1
Nag-jackpot lang ako nung 1986,
12:11.1
nung nag-Ed sa Uno.
12:13.1
Actually, before Ed sa Uno, yung...
12:16.1
Diba, may election tayo.
12:17.1
Stop election of 1986.
12:20.1
November, December,
12:21.1
eh nakita ko nang mag-uus ng mga yellow, blue, green na nail polish.
12:25.1
Nothing to do with the election, ha?
12:27.1
So, pinarating ko.
12:28.1
Ang limang kuko, ibang kulay.
12:31.1
Tapos, eh bago ba magkampanya,
12:33.1
may benta siya-siya, pero tabla-tabla lang ang bentahan.
12:36.1
Eh naubusan na nga ng issue mark at that time.
12:39.1
Meron nga nagbabayad ng advance,
12:41.1
kasi gusto nyo limang kuko, limang kulay.
12:43.1
So, ang bili, lima-lima.
12:45.1
Ang dilaw, ang dami kong pinarating.
12:47.1
Then comes yung, diba, ng CNN interview si Marcos Senyo, may stop election.
12:53.1
Doon ko nakita, yung ang dilaw,
12:56.1
both color, both frosted and natural na dilaw,
12:58.1
nasa 50-60 percent of total.
13:01.1
Ang number two is red, yung Marcos, red and blue, 30 percent.
13:06.1
Yung may sinakamahingay, purple.
13:08.1
Yung kay Calo, ata yun, eh.
13:09.1
Tsaka si Laurel, green na ako, mga gano'n.
13:11.1
So, doon, nakita ko na mukhang malakas ang Corey.
13:16.1
Doon lang, doon lang, kita ko na eh.
13:18.1
Tapos nag-ed sa UNO tayo.
13:20.1
Ang nangyayari sa ed sa UNO, ang grabe.
13:22.1
Lumakas ang entusiasm ng Globally.
13:26.1
Pumasok ang mga investor dito sa atin.
13:28.1
Kasi nag-change lang, nawala si Marcos.
13:31.1
Eh yun ang gusto ng, not only Philip, but Globally.
13:35.1
So, yung benta ko nung 1985, I think was 3 and a half to 4 million pesos.
13:41.1
8 million pala nung 85.
13:43.1
Sumi pa to 32 million.
13:45.1
Nak-times 4 ako in one year.
13:49.1
So, ang maganda naman, yung aking supplier, pinuntahan ko sa Taipei.
13:53.1
Kasi ang credit line ko, 400,000 lang, US.
13:56.1
So, I give you 1 million.
14:00.1
Eh, simple lang ang buhay natin.
14:02.1
Sabi mo, ito yung yellow pad.
14:03.1
Sulat mo ako nung gustong order.
14:05.1
I don't know, up to 1.2 million dollars.
14:09.1
So, every quarter, half million ng half million ang padala.
14:12.1
Siyempre ako, bukas ang bukas ako ng tindahan.
14:14.1
So, doon ako nung umpisa na magdagdag ng tao.
14:17.1
Doon tayo sinwerte at biglang umusbong ang negosyo natin nung ed sa UNO.
14:22.1
Sabi pala no, parang yung hanap buhay nyo, depende sa takbo ng political situation din eh.
14:28.1
Oo, may swerte rin eh, swerte rin.
14:29.1
Nung mga panahon yun, may mga kalaban na ba kayo, mga local brands?
14:33.1
Meron mga local brands.
14:35.1
Yung isang pinsan ng lolok ko, si Caronia.
14:39.1
At yung kay Gokong ko, yung Bobby tsaka Chick.
14:41.1
Ah, kamag-anak nyo pala si Caronia. Nakikita ko rin yun.
14:45.1
Yung Jurgens, G.U. Hearthstone, mga pinsan ng lolo ko yun.
14:51.1
Pero pwede nyo ba sabihin na kahit ini-import nyo siya, yung ever-billay na ay Filipino company?
14:57.1
Technically, it's Taiwan company.
14:59.1
But since ako rin nag-umpisa ng mga produkto niya eh.
15:02.1
Kasi ang produkto lang niya at that time, Nell Palace lang eh.
15:06.1
So, siyempre ang buhay nun, simple lang.
15:08.1
Sabi ko, can you do lipstick for me?
15:11.1
Yes, I can. Nag-lipstick siya.
15:13.1
Can you do eyeshadow? Gumawa siyang eyeshadow.
15:15.1
Kung baga, kayo nagpapagwa kung ano yung gusto nyo.
15:18.1
So, 1983, kailan nyo nai-deklara sa sarili ninyo na eto na kami?
15:24.1
Nag-arrive na ang ever-billay na sa Filipino company?
15:27.1
Siguro, 1987-88. Kasi yung 86, hinatak lang na ng panahon eh.
15:33.1
Tapos 87-88, medyo napapasukan natin yung mga department store.
15:40.1
Or 87-88, parang puro wholesaler lang tayo.
15:43.1
In the likes of hortales ambasyador.
15:46.1
Yung mga malalakasan ambasyador.
15:48.1
Tapos eventually, nagtayo kayo sa sarili nyo mga tindahan?
15:50.1
At that time, outright pa eh. Hindi pa USU concession na yan.
15:54.1
Siyempre, si Schumach, si Harley C.
15:56.1
Siyempre, pinunta ko. I have to convince him.
15:59.1
Maski alam niyang kilala ko yung tatay niya,
16:01.1
parang pakita mo kung kaya mo.
16:04.1
Ang unang binigay sa akin, North Edsack, kalahati mo.
16:07.1
Dati, istante pa eh.
16:08.1
Dati kasi, nakasa-taas lang ako ng table.
16:11.1
Ang dalawang nail polish.
16:12.1
Tapos, konting eye shadow, konting lipstick.
16:15.1
Sabi ko kay Harley,
16:16.1
Harley, paano ako lalakas kung puro parang salimpusa lang?
16:20.1
Bigyan mo akong magandang pwesto.
16:22.1
Totoo, malaki yung North Eds sa noon eh.
16:24.1
Sige, pagbigyan kita.
16:25.1
Ako pa nagsabi, ang yabang ko.
16:27.1
I'll give you 20,000 a week.
16:29.1
Di isang buwan, 80.
16:30.1
Siyempre, sa lakas loob na lang eh.
16:33.1
So, naglagay ako ng promo girl.
16:34.1
Sabi ko, galingan nyo.
16:36.1
Eh, at least, swerte.
16:37.1
Mga palang may 100,000 isang buwan.
16:39.1
Masaya na ako, di ba?
16:41.1
Sabi ko, I approve you.
16:42.1
So, now, you give me Cubao.
16:43.1
You give me Makati.
16:44.1
So, yan ang nangyari.
16:46.1
Lakas loob lang talaga yan eh.
16:47.1
Malaking bagay yung promo girl, ha?
16:50.1
Kayo kung ipili ng promo girl?
16:51.1
At that time, kami.
16:54.1
Tsaka, ang ibang mga bata dati,
16:57.1
pag pinili mo, wala nang training-training.
16:59.1
Pag ginawa kita, salpak dito, salpak doon.
17:01.1
Wala nang turo-turo.
17:03.1
Kasi, produkto ko, a-anim, walo lang.
17:07.1
Ang ganyan, daming training, daming gano'n.
17:10.1
Tsaka, bawal pang pagalitan.
17:13.1
Alam mo naman yan eh.
17:14.1
Pero, tandaan natin, nung panahon na iyon,
17:17.1
mga multinational brands ang mamayagpag din eh.
17:20.1
Bakit ganong kalakas sa loob niyo na bumangga kayo sa mga multinational?
17:25.1
Actually, nakita ko yung problema.
17:27.1
Hindi mo mapapasukan yung mga malalaki international brands.
17:33.1
So, I started from scratch.
17:35.1
I started at high school.
17:38.1
Kasi, wala pa silang pera.
17:40.1
Mamahal yung mga imported brands.
17:42.1
Doon ako nagma-marketing.
17:43.1
Yung target market mo?
17:44.1
Target market mo.
17:46.1
Kasi, pag luma, di mo na mabrainwash yan eh.
17:50.1
And, to tell you a good story,
17:54.1
dahil wala akong budget,
17:55.1
nagpapa-imprint ako mimeograph.
17:57.1
Ever Billionaire Pally sa P3.50-P4.00 ganon.
18:02.1
So, yung long band.
18:03.1
Tapos, pinapahiwa ko.
18:04.1
Tapos, maliit-maliit, di ba?
18:06.1
So, I remember, mga two, dalawang rim ako nagpahiwa.
18:09.1
Yung isang rim sa SM Shumart Makati,
18:11.1
yung isa sa Shumart Gubao.
18:13.1
So, one Sunday morning, kasama ko yung driver ko.
18:16.1
Papasok doon sa Mayos Cosmetic Department.
18:19.1
So, kami nang bibigay.
18:21.1
Alam mo, behold, dumating si Henry C. Senior.
18:25.1
Alas 10, alas 10, medya alas 11 ng umaga.
18:28.1
Same, naka Hawaiian, naka suit.
18:30.1
Takot ko lang eh, nakita niya ako.
18:34.1
Anong ginagawa mo?
18:35.1
Anong ginagawa mo?
18:36.1
Nagbibigay ko ng pang-marketing ko para makilala yung produkto ko.
18:40.1
Kala ko papagalitan ako.
18:42.1
Oh, very good. Sabi na, very good.
18:44.1
Nasaan yung produkto mo?
18:46.1
Tapos, pasok kami sa loob.
18:48.1
Nakita niya, naka-display.
18:49.1
May kumukuha pa isa-isa at that time.
18:51.1
Sabi niya, mabenta ba ako?
18:55.1
Okay naman ang benta, maganda-ganda.
18:57.1
Sige, tuloy mo yan, tuloy.
18:58.1
E doon lumakas sa loob ko.
19:00.1
Ano pong mga challenges sa negosyo na ito?
19:02.1
Siyempre, at that time, mahirap ang funnel.
19:05.1
Ito yung funding.
19:06.1
Gumating na panahon na nawawalan ako ng pundo sa bangko.
19:11.1
Ang ano naman, siyempre, dapat may abilidad.
19:14.1
Pag naniningil ako sa mga divisorya at mga kliyente,
19:19.1
Ma'am, baka pwedeng konting cash?
19:22.1
Wala na po akong pera sa bangko.
19:24.1
Ngire, 35,000 ang sisingiling ko.
19:27.1
Nakaka-wawan 5,000 ang cash.
19:29.1
Yung 30,000, post-dated check.
19:31.1
Tapos, at that time, uso ang mga discounting.
19:35.1
Ngire, yung post-dated 60,000.
19:39.1
Siyempre, matitiba yun.
19:41.1
Mga check-in ng mga department store.
19:43.1
Hindi naman puputok yan.
19:44.1
Pirmay lang tayo sa likod.
19:46.1
Yan ang, those were the times.
19:48.1
Kailan po dumating yung point na nag-decision na kayo na kailangan ko ito expand,
19:53.1
hindi lang cosmetics?
19:55.1
Actually, yung cosmetics, tuloy-tuloy naman na-expansion.
19:58.1
Sumusunod lang tayo sa paglaki ni Schumach, sa paglaki ni Robinson.
20:04.1
Kaya naman, at that time, during my time, di parang uso masyadong department store, saka mall.
20:10.1
Sabay-sabay ang laki.
20:11.1
And like ngayon, na talagang malaki.
20:13.1
Iba na ang laba ng ngayon, siyempre.
20:15.1
Social media and all these things.
20:17.1
Kaya sabi ko, I was lucky to be born in that era when they were growing up.
20:23.1
Kung baga, sumabay lang kayo.
20:24.1
Sumabay lang ako.
20:25.1
Hindi kayo masyadong nahirapang mag-isip.
20:27.1
Hindi ko masyadong, kasi sumusunod lang ako sa anus ng tubig eh.
20:30.1
So, you just ride with the wave, di ba?
20:32.1
Yung mga ayaw sumunod.
20:34.1
Iba kasi ang isip ko, hindi lalaki ang depth store.
20:37.1
Dati, ang target market ninyo ay yung mga masa.
20:42.1
Kaya ang ever-buy na kahit nanay ko, chahing ko, alam nila na mababa ang presyo nito pero quality.
20:52.1
May hirap yun ha.
20:53.1
Mababa presyo pero quality.
20:55.1
Paano nyo ba mapapababa ang presyo pero quality pa rin?
20:59.1
Alam mo, siyempre.
21:00.1
I attended a conference.
21:02.1
It's called Cosmoprop sa Bologna, Italy.
21:04.1
Siyempre, at that time, 80s, 90s, kukunti lang marunong pumunta ng Europa.
21:08.1
So, doon ako humihila ng mga magaling supplier na they sell globally to the multinational brands.
21:16.1
Nahuli ko sila doon.
21:18.1
Tapos, yung mga regional sales manager, mga German o Italiano, kaedad ko.
21:24.1
Doon naging embarkado ko.
21:26.1
Pag naging embarkado ko, pagdating dito, susunduin ko sa airport.
21:30.1
Check-in ko sila.
21:31.1
Tapos, pagkatapos, kinuka ako ng magli-distributor.
21:35.1
So, may advantage na ako doon.
21:37.1
And then, kung anong uso ng mga multinational, alam ko na.
21:41.1
So, they will come in one year after.
21:43.1
So, I'm always ahead of the competition.
21:46.1
Kung baka, kung anong ina-order nila, Max Mach, Tony Revlon, alam ko na.
21:50.1
So, I will do that.
21:52.1
Then, they will tell me, partner, this will sell.
21:55.1
So, especially kung sa North America, itong tumatakbo, kopya na.
22:00.1
So, sa punto na ito, gusto kong itanong sa inyo,
22:02.1
gaano ka-importante na meron kang connection o network?
22:08.1
Ang tawag ko din, yan ang bloodline natin.
22:10.1
Kung baka, may insider trading tayo, may tip na tayo eh.
22:14.1
Kung anong puputok, anong hindi.
22:16.1
Ang isa pang medyo second tip naman is itong mga artista natin na ginagamit.
22:22.1
Kasi remember, dati, TV lang tayo nanonood. Sila, Bill Masantos.
22:26.1
Sino-sino man dyan, mga variety show.
22:28.1
Anong kulay ni Bill, ma? Magenta ba? Gano'n, gano'n.
22:33.1
Kinokopya ko yun.
22:34.1
So, tinututukan nyo talaga yung ginagamit ng mga celebrity, mga sikat.
22:39.1
Tapos, kinokopya sa mga date natin. Tama ba yung kulay na yan?
22:45.1
Siyempre, silang gumagamit eh. Isa yun sa TV, isa yun sa actual usage.
22:51.1
Pag sinasabi nyo, oh, okay yan.
22:53.1
So, yan ang mga…
22:54.1
Kayo pala, ang malalaman nyo kung papatok.
22:57.1
Kung ginagamit ng artista at ginagamit ng girlfriend nyo.
23:00.1
Hindi girlfriend, mga kinadinajade. Mahirap yung girlfriend. Marami sila eh.
23:06.1
Punta kung anong mabilis yun. Chick boy daw kayo?
23:10.1
Mabait lang tayo sa kanila. Barkada-barkada lang.
23:14.1
At nakakatulong yun sa decision making nyo kung anong produkto?
23:18.1
Oo naman. Kasi, una, niregalo ko yung produkto. Kung gusto, masaya ko. Minsan, ayaw tanggapin eh.
23:27.1
Anong problema? Pangit ang kulay mo eh.
23:30.1
Sa panahon po ngayon, kayo po ang number one cosmetic brand.
23:35.1
Na local brand. Gano'ng kalaki po ang market share po ninyo?
23:39.1
Probably, based on Euro Monitors, siguro mga 15-18% of the total market.
23:44.1
Ang problema kasi ngayon, sumob ng dami ang brands ngayon.
23:48.1
Imagine, noong 2010, 20 brands lang. Today, 180 brands.
23:54.1
Pero considering the number of players,
23:56.1
na meron kayong 18% na market share, that's very significant.
24:01.1
Imagine mo, sabi nga nila Henry C. Atatang, it's better to be number two than number one.
24:07.1
Kasi pag number one ka sa taas, ikaw na binabaril lahat.
24:10.1
Feel na feel ko ngayon na tayo ang binabaril ngayon.
24:14.1
Anong pakiramdam nyo na kayo binabaril? Pero yung bragging right mo, number one ako.
24:20.1
Ang swerte ko, hindi na ako binabaril. Si Denise ang binabaril. Siya nang nagpapatakbo, hindi na ako.
24:26.1
Marami kayong players sa cosmetic industry. Ang ginawa nyo, parang nagdadiversify kayo eh.
24:31.1
Tama po ba na nasa 1,000 na produkto nyo ngayon?
24:34.1
It's a little over 1,000 SKU. Dati umabot ng 2,000, pinaliit na namin, nagbawas na kami.
24:40.1
Kasi siyempre sa modern technology, nakikita natin sa data kung anong tumatakbo, anong hindi.
24:47.1
So, ang top 70-80% of the business is around 300-500 SKU lang.
24:55.1
Yung the rest, medyo saling pusa. So, nililita natin yung SKU.
25:00.1
Parang streamlining.
25:03.1
Turuan nyo nga kami dun sa bagay na yun. Kasi meron mga nanonood sa atin na hindi man cosmetic ang produkto,
25:11.1
maaaring sa pagkain, maaaring sa restaurant. Paano ba ang decision making pagdating po sa streamline?
25:18.1
Actually, very important data. That's where analytics come in. Siyempre may numero, may data.
25:24.1
Then you analyze saan ka tatakbo. So, kung nakikita mong maliit, face out mo na.
25:30.1
Kung nakikita mong malaki, you add a little bit more on the mas may demand na items.
25:36.1
So, very simple lang. So, it's all analytics.
25:39.1
Parang yung fast moving, doon ka ma-focus.
25:42.1
Yung slow moving, bawasan na.
25:45.1
Then, the second way is sino ang mas may margin.
25:49.1
Siyempre, mabenta nga. Wala namang kita.
25:53.1
So, may maraming factors eh. Tapos, ano bang gusto ng mga papansin natin?
25:59.1
Ang demand ngayon, wala na sa edad natin dahil kumukonti tayo.
26:03.1
May pera nga tayo, pero consumption natin lumilit at kumukonti.
26:08.1
So, you go to where the big slice of the cake. So, it's a Gen C and Millennial. Doon ka pumunta.
26:14.1
Then, you check on their habits.
26:15.1
Kaya ang laking bagay na may deniske.
26:18.1
Nahuhuli pa niya eh.
26:20.1
Ako hindi ko na mahuli eh.
26:21.1
Yung market talaga eh. Sobrang importante.
26:23.1
Dating, di ba, puro artista. Ngayon, vlogger, influencer na.
26:27.1
Di ba? So, different ballgame eh.
26:29.1
Gano'ng kalaki na po ang workforce ninyo? Ilan ang empleyado nyo?
26:34.1
Before pandemic, we were in 1,750. Today, we are 2,200.
26:42.1
Lumaki pa. Dahil yung kalaban natin, puro karga ng karga ng beauty consultant.
26:49.1
Kung hindi ka sumabay, baka ma-pirate lang yung produkto natin.
26:53.1
Now, nag-cap kami sa 2,200. Pero yung mga kalaban natin, yung mga kakumpetensya, naramdaman na rin na hindi na pwede lumaban sa dami ng consultant.
27:04.1
Kasi you go to all the ASEAN countries, wala namang consultant na eh.
27:09.1
Puro nasa store and let the consumer decide.
27:15.1
Siguro napapansin nyo yung empleyado ninyo noon.
27:18.1
At empleyado nyo ngayon, ano yung pagkakaiba?
27:21.1
The employees today come and go easily.
27:24.1
Yung mga nung araw, they stay until they retire or reach the age na hindi na sila pwede na.
27:31.1
Like yung top management ko, 25 years na sa akin, nandiyan pa rin eh.
27:36.1
So parang basketball team yan eh. Na alam mo na yung laro nila, alam nila yung laro ko.
27:41.1
Kaya itong mga bata, hindi ko na alam ko ng mga how they think. Iba eh, ibang iba.
27:46.1
That's why I need my daughter to come in and help me out.
27:49.1
Sabi ko, kung hindi siya umuwi eh, patay na tayo. Yari yan.
27:53.1
Who can manage the young people.
27:56.1
Ano po ang napansin nyo sa mga millennials o kaya sa mga gen Z na mga empleyado ngayon?
28:03.1
Yung pagiging hardworking saka yung pasensya.
28:09.1
Actually, they're so aggressive ah, itong mga bata.
28:12.1
But parang madali ding umayaw.
28:16.1
Hindi kita tayo noon, may blood, sweat, and tears pa lalabanan mo.
28:21.1
Kasi alam mong hard work, ang success is the result of your hard work.
28:25.1
And sa akin, walang tsamba. Ang tsamba is the result of your hard work, not tsamba.
28:31.1
Eh ngayon, hinahabol nila tsamba eh.
28:33.1
Isang vlog ng ano, baka biglang viral, mabenta. Diba?
28:38.1
And the next one, wala na. Eh sa atin, hindi pwede dapat yung tuloy-tuloy. Diba?
28:43.1
Anong nakikita nyo yung dahilan? Ba't?
28:45.1
Ba't kaya ganun ang mga bata ngayon?
28:47.1
Ngayon, nakita nyo eh. Nakita nyo yung...
28:49.1
I think, social media eh.
28:51.1
Opo. Kasi, diba, ang bilis.
28:54.1
Pati mga bata, five minutes lang, ayaw na eh.
28:57.1
Eh ngayon, tayo noon, naghihintay tayo ng TV show. Kung lalabas ang alas 7, hintayin kita ang alas 7.
29:02.1
Ngayon, pahintayin mo yung labas, hindi ka lalabas.
29:06.1
Sa YouTube ka, anytime, panuura kita sa YouTube. Hindi yung, hindi kita hintayin, ano yung, diba?
29:10.1
Times changing eh.
29:11.1
Magandang bagay ba yun sa tingin ng isang negosyante tulad nyo?
29:15.1
Well, it's very tough. Very tough. Mahirap.
29:19.1
Ba't kailangan gawin eh. No choice tayo eh.
29:22.1
Eh buti na lang, I'm in my sunset years na. Di na tayo masyadong active dyan.
29:27.1
So, overseen na lang tayo and guidance na lang.
29:30.1
Kayo, may succession plan agad kayo eh.
29:33.1
Natuto kayo sa lolo nyo eh.
29:35.1
Opo. Gano'ng kaimportante po ang succession?
29:38.1
Well, the succession doesn't come easy.
29:40.1
You have to teach them.
29:41.1
You have to train them.
29:42.1
Even 10 years na, it's not enough eh.
29:45.1
Maybe another 5 years siguro.
29:47.1
Then, that's the time I think pwede mong bitawan na sa kanya.
29:50.1
Meron pong bang lagi interest na i-buy out eh o bilhin po ang Everbillena?
29:59.1
Nung araw, marami.
30:01.1
Eh, siyempre mga 5-10 years ago, ang daming gusto nag-offer.
30:05.1
Eh, malakas ang benta eh.
30:08.1
And yun, medyo iba na eh. Ang daming may brands.
30:10.1
So, medyo maraming nagtatanong.
30:13.1
Kaya lang, pag nagtatanong, daming hinihingi ng mga dokumento.
30:17.1
Eh, sabi ko ayoko na. Okay na ako ngayon.
30:20.1
May succession planning na ako eh. So, okay lang.
30:23.1
So, hindi nyo i-give up na?
30:25.1
Eh, si Dennis ang tatanungin nyo. Hindi na ako.
30:28.1
Ano yung guide nyo sa pagpipresyo?
30:31.1
Nung araw, ang guide ko, like sa turo nila Mr. John at Mr. Henry C., 50% of your minimum wage.
30:39.1
Kasi dati, ang sweldo mo, let's say, 250 a day, 125 to 150 ako.
30:45.1
Tapos ngayon, nasa 600, so dapat 300.
30:48.1
Eh, kaso binabaril na ako ng anak ko eh.
30:51.1
Dati, hindi na ganyan. Ngayon, more than minimum wage.
30:55.1
Mag-gasto sa mga bata ngayon eh. Iba na eh.
30:57.1
So, you go higher, eh mga bata, medyo gusto, pasikan, gusto mauna.
31:03.1
Kasi, puro Shopee at Lazada eh. Unahan.
31:08.1
Sa tindahan, meron na siya. Diba?
31:09.1
Eh, dati, wala namang ganun. Sa tindahan, una.
31:12.1
So ngayon, it's reversed. Online selling muna ang meron before the store.
31:17.1
So, di mauna sila sa mahal.
31:19.1
Ngayon, pag dumadami na, then you have to make 50 off or buy one, take one.
31:24.1
Doon, hakatak naman ang benta.
31:26.1
Napansin nyo ba ngayon yung profile ng market natin?
31:30.1
Parang mas importante pa sa kanila yung pagpaganda kaysa makakain?
31:34.1
Tama yan. Like, sweldo ng tao.
31:36.1
Sweldo ng tao, like I said, 20,000-25,000 a month.
31:39.1
They can spend 15,000 for one concert.
31:42.1
Pero, pag tinitingnan nyo ngayon yung market, yung market mismo.
31:46.1
Demographics, iba na.
31:50.1
Yeah, totally iba.
31:51.1
Gano'ng karami po yung, kung tinitingnan nyo percentage-wise, sa yung bracket na 20 to 25 years old, 25 to 45 years old,
32:02.1
meron pa ba kayong mga market na…
32:07.1
Yup. Between 50-60 percent meron yan. Yung mga ganyang bata.
32:11.1
Kasi nung araw, Watson's, walang bata pumapasok.
32:13.1
Ngayon, 70 percent ang bata na.
32:16.1
Yung po bang produkto ninyo, nagbabase pa rin kayo ngayon sa commission? Yung ibang…
32:22.1
Effective pa ba siya yung commission basis?
32:24.1
So, we give commission to the stores.
32:26.1
We just sent on concession mga produkto. Kung anong nabibenta, that's what they pay us the following month.
32:33.1
Pero yung multi-level marketing, hindi nyo sinubukan yun kahit minsan?
32:37.1
Hindi. I never tried that.
32:39.1
Yung direct selling, meron tayo dati. Pero nawawala na siya.
32:43.1
Nag-shift na to online. Pati yung mga direct seller, nagsishift din sa online na rin sila.
32:51.1
So, mga bata na ngayon ang papatangwo. So, lahat puro online na. Lalo ngayon, tag-init. Wala nang lumalabas. Talagang online na.
32:59.1
Grabe po, no? Meron kayong 6 na anak. Kama po ba?
33:03.1
Pito. Ay, may ba?
33:04.1
Yung humawal yung pangbunso.
33:10.1
Wala, natsambahan din. Pandemic baby.
33:13.1
Okay. Sa 6 na anak nyo, bakit si Denise ang naisip nyo o naideklaran ninyo na maging niya tagapagmanay ka nga sa trabaho?
33:22.1
Siya yung pinaka may interest. Yung panganay ko, una nagtrabaho din sa akin. Then, eventually, she decided to migrate to Vancouver.
33:32.1
Ibang nag-u-work kasama asawa niya. Si Denise talaga may interest. Yung pangatla ko, veterinarian. Sa iba namang interest.
33:39.1
Yung pang-apat, si Donway. Yung panganay kong lalaki. Nasa finance and investment and other non-cosmetic business.
33:49.1
Mga new ventures ko, doon naman siya. And then, yung pang-lima at pang-anim, nasa Melbourne nag-aaral ngayon.
33:56.1
E yung pang-pito, yung...
34:00.1
Nakita nyo yung bagong atake ng mga katulad ni Denise Kenza sa negosyo eh, no?
34:05.1
Di ba kayo nagkakaroon ng mga parang disagreements pagdating po sa Discarte?
34:11.1
Actually, nung pandemic, panay-away namin. Kasi may plans yung program sila. That was 2020, di ba? Yung pandemic. Lockdown tayo, March 15. Di medyo nag-umpisa tayo mag-work ng May or June of 2020.
34:28.1
Siyempre, ang daming EQ, EQ.
34:29.1
Diyan naglagay, di ba?
34:32.1
So, sabi ko, throw out all your plans and program. Useless na yan.
34:36.1
Siyempre, una, pinaghirapan namin ito eh. Ganun-ganun.
34:39.1
Sabi ko, throw it away. You cannot use that anymore.
34:42.1
Almost all the malls are closed. Iba ng galawan eh. So, every now and then, we will agree to disagree.
34:50.1
So, this week, oh, agree tayo. Itong gagawin. Next week, I call up a meeting again. Tanggal na yan.
34:56.1
Kasi iba na naman, di ba? Remember?
34:59.1
Every week, yung gobyerno, put on.
35:03.1
Kung ano-ano eh, di ba?
35:04.1
You have to adjust to the time. Sabi ko, I'm more tired than before. Like now, na normal, I don't attend to their meetings anymore. Kasi alam na nila eh.
35:12.1
Para bang kayo yung old school, pero itong si Dennis eh, yung educated to, MBA pa to.
35:20.1
Di ba? Berkeley. Paano nyo na sasolve yung mga ganun klaseng disagreements?
35:26.1
So, a lot of fighting in the conference room.
35:29.1
So, usap-usap. Ito. So, we agree. After a week, we have to disagree again. Adjust again. So, that happens for almost a year.
35:40.1
So, nung gumaganda na, yung agreement na pinag-agreean natin, humahaba na.
35:46.1
Things starting to normalize. And, siyempre, at that time, ang maganda lang doon sa, actually, ang maganda lang sa pandemic, naging closer ang family.
35:56.1
Ito yung lockdown dito sa bahay eh.
35:58.1
Di ba? Eh, puno ang table ko dyan. Pero ngayon, hindi mo naman sila makita.
36:01.1
Bukas na naman eh.
36:03.1
Lahis na naman yan. Ang una assignment na binigay nyo kayo, Dennis, yung most problematic eh.
36:10.1
Yung isang, ano, isang convenience store, chain convenience store, yun, pinakamahirap. Pinahirapan ko talaga siya.
36:18.1
And then, I told the sales manager, treat her like, not my daughter, treat her like an ordinary...
36:23.1
Bakit? Bakit nyo po, bakit nyo pinarosahan si Dennis to?
36:24.1
Not pinarosahan. Let her feel the real world outside.
36:30.1
And don't give her special treatment. Para matuto kung paano magpatakbo. So, nung after six months, sabi ko, Noel, kamusta na siya?
36:38.1
So far, so good, boss. So, tingnan natin. We give her another six months to another year to see kung kaya niya sustain.
36:45.1
In one year, looking good, boss. Nung after one and a half year, congratulations, boss. You got a successor already.
36:53.1
So, that's the start of promotion.
36:55.1
Actually, maganda rin pong kausapin natin ninyo, especially kayo, yung pong may ganyang klase na hanap ko. May negosyo.
37:04.1
Tapos, normally po kasi, tayo mga magulang, ang default mode natin, ayaw nating mahirapan yung anak natin, ayaw nating mabigatan.
37:13.1
Pero yung mga katunad nyo, iba ang mindset eh.
37:16.1
Gusto nyo padaanin sa nahihirapan yung anak eh. Bakit po ba ganon?
37:21.1
Actually, I give you an idea.
37:25.1
At that time, we're staying at Binondo Condominium.
37:28.1
Lahat sila, pinapa-LRT ko. Tatalong ko, yung silang dalawa, isang LaSalle, dalawang Ateneo.
37:34.1
Magkano ang pamasahe mo mag-LRT to LaSalle at Ateneo? Balikan, magkano?
37:39.1
Magkano merenda, magkano ang lunch? Kina-quenta ko. So, end up, let's say, at that time, siyempre, mura-mura pa.
37:47.1
Less than 2,000 pesos, ma-one-five. O ito, 2,000 na yun, ikang allowance.
37:52.1
So, minsan, dahil kulang, kasi ganon. O, bigyan kita ng credit card, 5,000 a month lang ang max para hindi lumampas.
38:02.1
So, that's how I treat them. Para alam nila, pagdating mo na sa Katipunan, baba ka, tricycle ka pa po sa Ateneo.
38:10.1
Kaya, nangingiti mo siya, pumapayat eh. Sa'yo, malayo-layo.
38:12.1
Yung isang anak ko naman sa LaSalle, tumataba. Kasi hindi na kailangan pagbaba mo, LaSalle na eh. Ang daming kainan.
38:17.1
Pag tumataba ka ito, pumapayat. Eh, puro kain ang ginagawa sa LaSalle eh.
38:21.1
Sa Ateneo, lakad eh. Diba?
38:23.1
So, yun mga nalalearn ko sa kanila.
38:25.1
Ano naman ang naging efekto sa kanila noon?
38:27.1
They learn how to budget. Diba?
38:30.1
So, and then, ang ginagawa ko, I always ask them, you bring your friends to the house para doon kayo mag-arag, doon kayo mag-research.
38:40.1
Kasi merong study room na malaki-laki. Doon kayo. Baskin mag-overnight kayo dyan. Wala akong problema eh.
38:46.1
Anong gusto nyo kainin? Para makita ko who are your friends are. Diba?
38:51.1
Napaka-importante eh. Lalo ngayon. Ang daming pwedeng mag-influence. Mas mabuti kilala nyo.
38:55.1
Sa bahay na lang. Diba? Eh, siyempre, different pa guide. Yung mga barkada, sa bahay gusto mag-guide.
39:01.1
Ano po yung tinuturo nyo lagi sa mga anak nyo? Kasi meron akong nabasa na yung appreciation, love and appreciation. Why can't you expound on that?
39:13.1
Kasi hindi naman natin pwedeng silang bigyan ng mga luho and everything. Ang kailangan values eh.
39:19.1
Money can be spent easily.
39:20.1
Can be spent easily. But values remains in your heart and your brains. Diba?
39:26.1
Tapos ang ginagawa ko, at least twice a year or three times a year, I make two short trips, like say, nearby country or sa resort natin.
39:34.1
And then, one long trip. I want to be with them 24-7.
39:39.1
Para makita ko how they're thinking, how they're acting.
39:42.1
Oo. Huli mo yan sa biyahe. Kasi pag dito, sandali lang. Hiwalay na naman tayo.
39:48.1
Nasa biyahe kayo, let's say, four days. Eh, magkasama kayo.
39:51.1
Walang kawala eh.
39:54.1
And they enjoy swimming and everything. Diba?
39:56.1
Gano'n ka-importante yun? Kahit pala kayong mayayaman, problema nyo yun. Gano'n ka-importante na you constantly communicate with your children?
40:05.1
That's how you catch up with them. And that's the way they know you still care for them. You know what's happening. Kasi tatanong tayo.
40:13.1
Oo, ano nang nangyayari diyan?
40:15.1
I will ask them questions.
40:16.1
E kung maayos ang tanong.
40:19.1
Kung hindi maayos ang sagot, ba't ganun ang sagot mo?
40:22.1
Hanggang kailan nyo sila i-gaguide na gano'n?
40:26.1
Kahit may mga pamilya na alimbawa?
40:27.1
Oo. Kaya dumadami kami. Umabag kami ng 20 na isang biyahe ngayon. Dati, parami na parami eh. Diba?
40:35.1
And sometimes I ask them to bring their good friends.
40:38.1
Kasi alam ko, parati na kasama itong good friend niya. Gusto ko, sino ba itong good friend mo? Maayos ba? E kung nakitang maayos din, thumbs up ako. Diba?
40:47.1
Siyempre, sasama mo ngayon. Libre eh.
40:49.1
Pero bilang isang magulang po, may isang pagkakataon man lang ba sa buhay ng mga anak nyo na sabi mo ayoko dyan sa kasama mo na yan ah?
40:59.1
Ah, meron? Bakit po?
41:00.1
Sabi ko, nakita mo na hindi siya bagay sa kanya eh gusto pa rin niya. Kaya sabihin ko, huwag naman yan.
41:06.1
Hindi naman lahat ng Pilipino masama, hindi naman lahat ng Chinese maayos. Wala akong pakilang kung siya ay Chinese o Pilipino. Importante sa akin, maayos.
41:17.1
So, I don't care if it's a Chinese or Pilipino. Meron kong anak na San Ilo na Pilipino.
41:24.1
May San Ilo ko na Chinese.
41:25.1
Eh nakikinig naman sa inyo. Nung sinabi niyo, ayoko yan ah.
41:28.1
Hopefully, hopefully. Sometimes, hindi nagkikinig eh. Diba?
41:33.1
Alam niyo nung panahon na pandemic, nag-viral po kayo kahit na medyo hirap daw sa cash flow eh, pinabigyan niyo ng buong sweldo yung mga…
41:42.1
Actually, okay pa yung cash flow ko noon.
41:44.1
Ah, ganun po ba? Sige nga, i-tweet na niyo ngayon.
41:46.1
Unang, unang March 15 to March 31, ang ginawa ko, release na 13-month pay.
41:53.1
Bibigyan mo rin naman talaga eh. Yun sa second one, bah, humaba ah. Eh, may pera pa. Bigyan mo naman yung ano.
42:02.1
Siyempre, nag-viral yan. Siyempre eh. Sana all eh. Diba? Doon ako nakita yung sana all.
42:07.1
Yung mayo, abang iba na ito sabi ko. Hindi ko na kaya ito.
42:10.1
Tuloy-tuloy na eh. Diba?
42:11.1
Hindi naman natin inasahan na ganun pahabayan eh.
42:13.1
Siyempre, how, how will yun na makaka… Yung dalawang linggo, mahaba na nga yun. Sabi ko, doon ko nga napanood lahat ng Netflix eh.
42:21.1
Parang nagbe-biyahe ko. Lahat ng bata. Kasama ko sa bahay. Diba?
42:26.1
So, nung medyo nakita kong iba na, eh, reality sinks in. We need to work.
42:33.1
Doon ko na-realize, parang zero na ang cash flow ko. Walang benta. Dalawang buwan eh. San tayo kung pangbayad na?
42:39.1
So, that's, that's the time you start to work harder. You have to think.
42:43.1
You have to think what to do na.
42:44.1
Totoo po yan. Kaya nga napaka laking bagay na mabilis mag-adjust din.
42:48.1
Yes. So, you have to adjust quickly.
42:50.1
Apo. Yun pong mga empleyado nyo, no? May mga nabanggit kayo, empleyado nyo, 25 years na ninyong kasama.
42:58.1
May 35 years pa. Paano ba kayo maging boss? Anong klaseng bossing ba kayo?
43:04.1
Actually, ang tanong ko nga eh, sila tanongin mo. And number two, pag tumagal ng ganyan, siguro maayos tayo. Kaya tumagal.
43:12.1
Kung maalis at bumabalik. So, these are the, siguro I'm not doing a bad job as a boss.
43:18.1
Have you fired anyone in your life?
43:21.1
A couple of bad eggs.
43:24.1
A couple of bad eggs. And then, yung ibang maayos, tinutulungan ko sa negosyo.
43:29.1
When I think they're good, and then when they left the office, the company, they come to me for advice, tinutulungan ko.
43:37.1
Ganun na, may relationship talaga.
43:38.1
Meron naman, meron naman.
43:39.1
Pero yung kung, anabanggit nyo yung bad eggs.
43:42.1
Paano, how do you get rid of them? Merong iba kasi ang ginagawa eh, yung bang silent treatment o ayaw na lang kausapin kasi umalis na. Paano ang ginawa nyo ron sa mga loob?
43:52.1
Direct sa akin ko na sabi ko, ba't ganun nga eh?
43:56.1
Sige, nagsosorry naman.
43:58.1
Sabi ko, I cannot accept you, you have to go. Direct sa akin naman kami. Baskit kaibigan, I tell them, you have to go. Kasi I don't want to leave a bad precedent to the others.
44:08.1
Oo, gagayahin eh.
44:09.1
Ano pong issue nun? Pera?
44:11.1
No, dishonesty siya.
44:13.1
Bosing, gaano ka-importante sa inyo ang loyalty ng empleyado?
44:17.1
Siyempre, loyalty is very important eh. Pag-loyal siya, maasahan, you can trust them. And then, you won't think twice kung ano yung idedelegate mo sa kanya.
44:29.1
So, it takes time eh. It takes long time of being together. Like si Noel, yung sales manager ko. He started as a consultant.
44:38.1
And the longest he has been was 3 to 5 years in other companies.
44:43.1
And he used to be with Procter, Unilever, and then Del Monte. Yung mga malaking kampanya.
44:49.1
Sa akin ng 1990 na hanggang ngayon.
44:51.1
25 years na sa akin.
44:52.1
Sabi ko, I will retire now with you. That's a testament of good relationship.
44:57.1
That's loyalty. How about integrity?
44:59.1
Kasama nun yun eh.
45:01.1
Kasama nun yun. It ties together. Loyal ka nga, di ka naman honest. Bold jack pa rin. May credibility ka, may integrity. Wala ka naman loyal.
45:08.1
So, integrity ka, tapos sansang ka nga kumakapit, hindi mo na propoteng interest ng kumpanya.
45:15.1
Sa lifestyle pro bossing, kayo po ba ay mahilig sa mga magagarbong bagay? Kayo ba ay maluho ba kayo?
45:22.1
Simpleng-simple lang ako.
45:24.1
Mahilig lang ako kumain ng masarap. Doon, di ko tinitipid yun. Pero in things, yung bahay ko simple lang.
45:31.1
Wala naman akong maarteng gamit.
45:33.1
Tsaka, makuwenta ako sa mga binibili ko.
45:36.1
Makuwenta ako sobra. Puro sa sale lang ako, sa outlet store lang ako.
45:40.1
So, I don't buy expensive stuff. Sabi ko, when you buy expensive or branded items, pinapayaman mo lang sila eh.
45:46.1
Alam ko naman puhunan niya eh. Kasi I'm in beauty business, pareho lang yan.
45:52.1
Let's say, yung mga branded Chanel or whatever, pare-pareho lang ang gumagawa eh. They sell hundred times higher than us, eh pareho lang yan. Simple arithmetic lang yan.
46:01.1
Alam niyo, magandang maituro yan sa lalo sa mga younger generations ah.
46:05.1
Masinog kayo kasi pinaghihirapan niyo yan eh.
46:08.1
Correct. Reloco 2-5.
46:11.1
Bawi. Pag mahal na Reloco, 24 hours pa rin yan eh.
46:14.1
Di ba? Hindi naman humahaba ang oras mo eh. Di ba?
46:19.1
Mas maswerte may Reloco. Sa Reloco, pareho lang eh. Ito, nabibilang ko ang steps ko eh.
46:24.1
Tama, tama po. Good point ah. Sa mga anak niyo po, tinuturo niyo ba yan?
46:30.1
Yung pagiging modest?
46:31.1
Leadership by example ako. Sa office lang, nakita naman nila ako.
46:34.1
Pag na-lunch, kung ano kinakain yan, sinasabayin ko lang sila eh.
46:38.1
Pag medyo may craving lang ako na mas masarap, order ako, share to all.
46:42.1
Kamaskabay ko sa pantry namin. So, ganun lang. Simple lang lang tayo.
46:46.1
Pero yung binanggit niyo kanina, gagastos kayo sa pagkain.
46:49.1
Oo. Kung gusto mo alaskang king crab, alaskang king crab tayo, mahal yun.
46:54.1
Pero hindi naman araw-araw. Once in a blue moon, kaya tayo.
46:57.1
Pero, siyempre, gusto tayo kumain ng masarap eh. Deserved naman tayo kumain ng maayos-ayos naman.
47:02.1
Nabanggit niyo yung biyahe.
47:03.1
Nabanggit niyo yung biyahe, no? Gano'ng kadalas po kayong bumiyahe?
47:06.1
Itong ano, madalas na ako lately.
47:09.1
Kasi maraming tayong aayusin sa labas.
47:12.1
I hate Zoom calls eh. Pag Zoom, walang feeling eh. So, gusto ko, pag nag-uusap ng negosyo, face-to-face tayo.
47:18.1
Pero yung biyahe ng pamilya?
47:19.1
Oo, madalas tayo. Especially nung COVID.
47:23.1
Kung medyo nagbutas lang ng konti, Boracay, Cebu. Pag uwi namin, after two weeks, sarado na naman eh. Diba? May mga ganun na ko-open up.
47:31.1
Take advantage ka agad ako. Alis ka agad kami.
47:33.1
Saka ang buhay natin, di naman natin alam kung hanggang kailan matatapos eh.
47:37.1
Siyempre, at that time, ano na yan, nabuburo na tayo sa bahay eh. Labas tayo kagad.
47:43.1
So ngayon, it's more of me or my son or with another person na...
47:47.1
I'll say, I'll be very honest, ang hirap magbiyahe ngayon na old school.
47:51.1
Eh dati tayo, yung immigration ng Pilipinas ngayon, puro, ano, e-pass or something.
47:57.1
Eh mga anak ko nalang gagawa para may... eh suwerte nga siya nakakasama na sa biyahe.
48:02.1
Eh dati, ako lang eh.
48:03.1
Yun po ba mga anak nyo, hindi nyo ni-require na sumama o magtrabaho sa negosyo?
48:09.1
Sa kanila na ho yun.
48:11.1
Kung gusto niya, well and good. Kung ayaw...
48:14.1
Laging panganay ko, nasa Vancouver ngayon, sabi ko,
48:18.1
Dad, it's so hard to work with you. You're so strict.
48:21.1
Doon, relax working eh. Eh masaya sila doon kasi...
48:25.1
Baga yun, Vancouver, laid back talaga.
48:27.1
Opo, laid back. Saka madali ang trabaho eh.
48:31.1
Ayaw niyang ma-stress dito sa...
48:34.1
Sa... stricto daw kayo?
48:35.1
Eh medyo stricto ako.
48:37.1
Anong hindi sabihing stricto?
48:39.1
When you're strict, I told them, I cannot afford mistake.
48:42.1
Kasi lumalaki ng negosyo. Isang mali.
48:45.1
Problema, gastos yan eh.
48:47.1
So as much as possible, don't commit any mistake.
48:51.1
Kasi you're part of the decision making na eh.
48:54.1
Hindi katulad dati, you're not part of the decision making. Hindi problema yun.
48:58.1
Since you're part of the decision making,
49:00.1
I cannot afford a mistake on your decisions.
49:03.1
Pag nakamali at nalaman kong huli na, wala na.
49:07.1
Pero katulad doon, malayo siya sa inyo.
49:09.1
Yung panganay ko.
49:10.1
Yung sa Vancouver. Tinosuportahin niyo pa ba siya financially?
49:15.1
Independent na po siya.
49:16.1
Kasi may bahay naman doon. Ang binabayaran ko na lang yung utility niya.
49:22.1
Nakatayo na siya sa...
49:23.1
Nakatayo. Independent na. So two years na siya doon, then she's good.
49:26.1
Ang importante doon ay kung ano yun eh. Yung self-esteem niya.
49:29.1
Yung self-esteem niya mataas.
49:31.1
Iba. She's dito senyorita eh. Doon, nakikindalang bandera ko siya eh.
49:36.1
Tsaka siya nang takahatid sa'ko. Sabi ko, gusto kumain siya kaya-kaya.
49:39.1
Siya nang mag-drive.
49:42.1
Siya ba yung church worker?
49:44.1
Yes, yes. Siya yun.
49:46.1
Tsaka siya yung nang kumakanta, yung mahili kumanta sa simbahan.
49:49.1
Total turnaround.
49:51.1
Ibang mundo yung pinili niya?
49:54.1
You just support her?
49:55.1
Yeah. I'm very happy for her. Extremely happy.
49:58.1
Never thought she can make it. Kala ko up to two years uuwi eh. Ngayon ayaw na umuwi.
50:03.1
So now I have to visit her every so often now.
50:06.1
Yung po bang diversification? Meron kayong real property development?
50:12.1
Yung isang anak niya naman ang...
50:14.1
Si Donoy. Sa kanya nakatoka yun.
50:18.1
So we're building Bamberton Center. I'm very proud to say it's the first earthquake isolation proof building sa Arca South. Yung Ayala property.
50:28.1
Toll is there. Hopefully by third quarter, di siya matapos.
50:31.1
Parang ibinalik lang kayo doon sa pinag-umpisahan niyo eh. Nabanggit niyo kanina, nag-freelance kayo, nag-a-hentering kayo ng real property.
50:40.1
Tapos ngayon meron din kayo sa real property development.
50:42.1
Well, I'm very happy that sila Ayala at sila BPA very supportive eh. Sila naman lumapit sa akin eh.
50:48.1
Offering that property and then sabi ko wala akong pera pang bili. And we have BPA to support you. And I'm very appreciative of their full trust and confidence on us.
50:58.1
At sobrang importante nung ano to? Earthquake resilience?
51:02.1
Earthquake isolation.
51:04.1
Kasi nung may dalawang earthquake na nangyari.
51:08.1
Nasa intensity 5. That is Japanese technology. You only feel 20%.
51:12.1
So nung lumindol ng 5, parang 1 lang sa taas. Kaya umikot Ayala, pinababa ng mga tao.
51:19.1
Tapos sabi mga workers sa taas, ano ba nangyari? May lindol na.
51:23.1
Ang galing naman yan.
51:24.1
They didn't feel it. They didn't feel it.
51:26.1
Kaya normally kung 5 sa baba, sa taas mga 6-7 yan.
51:30.1
So parang 1 lang. They don't feel it eh.
51:33.1
Kaya tumawa kagat. Boss, pinababa kami. Bakit? May lindol. Oo, may lindol nga.
51:37.1
So last quarter ng taon, ibubuksan niya?
51:40.1
This, hopefully September. Hopefully. Kasi ang hirap ang finishing eh.
51:44.1
Puntahan nga natin yung PBA. Ano ba nakainyo at gumagastas kayo ng malaki sa PBA na sabi nga nila eh, parang inter company.
51:55.1
Sa company league lang ng San Miguel at ng MVP group.
52:00.1
Well, siyempre, pakasin ko yung basketball.
52:03.1
Since 1997, nasa PBL na ako. Siyempre, you keep on growing.
52:09.1
So when the offer was given to me in 2014 that I'll be, there will be 2 new franchises, nagbid ako.
52:17.1
Fortunately, nakuha natin.
52:19.1
So the unfortunate thing is, I think PBA is not doing that well today.
52:23.1
Everybody can see that not so much people are watching the games.
52:26.1
So I think it's about time that PBA should restudy what are the proper things to do to bring back the crowd.
52:34.1
And I know RSA is there, MVP is there. I think they are intelligent and smart to see what's happening.
52:41.1
I think something should be done soon to how to revive the league.
52:45.1
Ten years na po kayo nandiyan sa Liga. Ano ba yun? Sulit ba yun, sir?
52:51.1
The first 5 years was okay. The last 5 years was not so good.
52:56.1
Ang ano lang, yung passion eh.
52:58.1
But siyempre, yung passion may limitation din.
53:02.1
Hindi naman tayo kasing tulad nila na conglomerate sila.
53:06.1
We're just one of the small players there sa Liga.
53:09.1
So I hope something should be done.
53:12.1
Kung kayo tatanungin, paano maibabalik ang excitement ng PBA?
53:19.1
Sir, maraming kailang ayusin.
53:21.1
Kasi I feel like in social media, everybody is adjusting eh.
53:27.1
I think it's about time that people look at it to adjust to what's happening in the market today.
53:33.1
Nakikita natin yung mga volleyball, mas maraming tao na.
53:37.1
MPBL, dumadami na rin.
53:39.1
Tapos tayo, medyo paurong.
53:42.1
So we should be alert, should be concerned on what to do next.
53:47.1
Ito po, didiretsohin ko kayo.
53:49.1
Hindi nyo ba naiisip na mag-withdraw na?
53:52.1
Sayang eh. Ang hirap din pumasok sa PBA.
53:55.1
I just hope after this conference, there should be a meeting among the team owners
54:00.1
on what we should do next sa PBA.
54:02.1
Paano po bang pinaka-aspiration nyo? Bakit kayo pumasok dyan doon sa...
54:07.1
Alam ko, mailig kayo sa basketball. Binata pa kayo, ilig nyo na mag-basketball.
54:12.1
Pero ano ba yung ultimate objective nyo to spend?
54:16.1
I'm sure hindi po maliit ang ginagastos nyo dyan.
54:19.1
Siyempre, una sa marketing natin, sa Blackwater, doon natin binubuhos.
54:25.1
Siyempre, as I said, there's a limitation.
54:27.1
So I hope there should be something has to be done, has to be corrected,
54:31.1
so that PBA can bring back its old glory.
54:35.1
Tayo po, mailig talaga kayo sa sports, hindi lang sa basketball.
54:38.1
Totoo ba na kayo ang naka-discover kay Manny Pacquiao?
54:42.1
Yung 1998, ako naka-discover kay Asi Tawlaba.
54:47.1
Sa PBA, sa Blue Detergent.
54:49.1
Eh, wala sa kondisyon.
54:51.1
Tapos sabi ko sa partner ko, si Ralph Panlito,
54:53.1
sabi ko, meron kang boxingero dyan na magaling.
54:56.1
Ang pangalan nyo, si Pacquiao. Nobody knows Pacquiao din.
54:59.1
Siya ang taga-takbo ng money ng MWF for 6 to 9 in the morning.
55:06.1
Eh, bayad ko lang sa kanya, dalawang daan lang eh.
55:09.1
Oo, napaka-mura eh. Eh, who knows that money will become...
55:12.1
So kinukondisyon nyo si... para makakondisyon si...
55:16.1
Oo, for 3 months.
55:18.1
At least napakondisyon naman niya si money.
55:22.1
So binabayaran nyo for 2 months ng...
55:25.1
P200 pesos for 3 hours.
55:27.1
For 3 hours? Okay.
55:28.1
So yun, that's the money Pacquiao of those days.
55:33.1
Na... ako ba yan? Naalala ba ni Manny yan?
55:38.1
Actually, ako ang unang bigay sa kanya ng break sa endorsement.
55:42.1
Kasi meron akong team that is Shark Energy Drink.
55:44.1
So, sinabi ko sa Thailand,
55:47.1
I have this future boxer, world champion.
55:51.1
I gave him P200,000 offer para maging endorser ng Shark dito.
55:59.1
Kasi, who's that Manny Pacquiao?
56:01.1
He cannot. Eh, alam mo, nung binigay ko yung cheque,
56:05.1
sabi ni Manny, naginginig pa eh.
56:07.1
Boss, totoo ba ito? Eh, siyempre sa P200,000 to P200,000.
56:11.1
Eh, tapos eh, hindi natuloy. Nagastos niya.
56:16.1
Kaya, sinisingiling ko, hindi ko na siya siningin.
56:19.1
Kaya, hanggang ngayon, sabi niya, pag nagkikita niya, nanluluha nga siya eh.
56:22.1
Sabi niya, P200,000 is nothing for him today.
56:26.1
But, during those days, it's his life, life and bloodline niya, di ba?
56:30.1
Hindi niya nakakaliwa. In fact, nung kinikontent niya, kinito niya, kinitihan siya.
56:34.1
Nagulat nga po, naaalala pa niya eh.
56:36.1
Pero, malaki ang puso niyo sa nag-uumpisa pa lang o sa mga maliliit naman.
56:41.1
Oo. Maraming lang tayo natutulong mga atleta.
56:44.1
Na, hopefully, one day na sumikat lang.
56:46.1
I'm sure, hindi lang atleta. Meron ba kayong mga CSR?
56:50.1
Oo, marami naman. Yung mga Red Cross, favorite natin yan.
56:54.1
Yung, ano, yung birthday con, saka birthday gift donation and also the blood, yung mga blood nila.
57:01.1
Saka yung isang machine ng Red Cross, tayo nag-donate.
57:04.1
What's next for Ever Villena po?
57:07.1
Well, that you have to ask my daughter na.
57:09.1
Pero, siyempre, sila na ang makapapatakbo eh.
57:12.1
Kung they want to go IPO.
57:14.1
Whatever, sila na mag-decide.
57:16.1
I just listen to them, what's their plan.
57:19.1
So, I leave it to them na.
57:21.1
Kayo po ba ay kamag-anak? Nabanggit niyo ilang beses sa ating conversation si Mr. Henry C.
57:28.1
Magkamag-anak ba kayo?
57:30.1
Yung lolo ko is from Jinjiang also. Same area sila.
57:34.1
Kasi, everybody in that area ay C ang apelido.
57:38.1
China kasi, may area na Tan, may area na Si, may area na Ang.
57:42.1
So, doon sila lahat.
57:43.1
Eh, nauna lang dumating yung lolo ko sa kanila.
57:46.1
So, kaya medyo makakilala rin sila.
57:48.1
Oo po. Pero, sinong mas naunang maging big time? Yung lolo niyo o si Tatang?
57:55.1
Parang lolo ko ata nauna eh.
57:57.1
Parang doon. Kasi, at the time, malaki na lolo ko sa cosmetics.
58:01.1
During those days.
58:03.1
Eh siya, nag-shashine pa rin sa bata sila?
58:04.1
Hindi naman. May tindahan na rin sila eh. May tindahan na rin sila.
58:08.1
Ah, yung mga Gokong Wei. Jan Gokong Wei.
58:10.1
Naging close mentor niro sila.
58:12.1
Kasi, ang napakilala sa akin kay Mr. Jan, si Ignacio Gotao.
58:17.1
Siya yung namamahala sa Bobbi Cosmetics.
58:22.1
Kaya doon ko siya kilala. And then, one day, itatayo yung Robinson Galleria.
58:26.1
Pinatawa ko. Sabi niya,
58:28.1
Deseldo, you have introduced Elizabeth Gokong Wei.
58:31.1
Asawa ni Mr. Jan. Siya yung namamahala ng Robinson Depth Store.
58:35.1
Sabi niya, opening a big store. Yung Galleria nga.
58:40.1
Then, they need some products.
58:42.1
So, at that time, Taipei.
58:44.1
So, lumipat kami. Nag-shopping-shopping kami doon matindi.
58:47.1
I think, she ordered more than 12 million worth at that time.
58:51.1
Siyempre, ang laking pera.
58:53.1
E, pera ko lang doon. Wala pang 3 million na puhunan.
58:55.1
Sabi ko, Ninang. Kasi, she'll be my wedding Nina.
58:58.1
Ninang, kulang ang kapital ko.
59:00.1
Talk to you, Ninong.
59:02.1
At that time, Robinson Depth Store was in Ermita.
59:05.1
Tawid ka lang. Nandiyan si Ninong ko sa Ramada.
59:09.1
So, tinawagan niya. Tawid ako.
59:11.1
That's how we started.
59:15.1
Sabi niya, o. Kamusta ang shopping niyo?
59:18.1
Maganda o, Ninong.
59:20.1
E, anong problema?
59:21.1
Sabi ko, kulang ako sa puhunan.
59:25.1
E, director siya sa Far East Bank saka PCI Bank.
59:28.1
Sabi ko, baka pwede akong umutang sa banko mo.
59:31.1
Huwag mo naggalawin yung banko ko.
59:36.1
O, tawagin natin PBCom.
59:39.1
Yung first loan ko ng malaki ng 4 million.
59:41.1
Siya nag-guarantee.
59:42.1
Galing. Galing yun.
59:43.1
Saka doon ko lang nakita.
59:45.1
Tumawag lang ngayon. Bukas, labas na yung pera.
59:50.1
Sabi niya, takbo ka na sa head office.
59:52.1
Kulin mo yung promissory note.
59:55.1
Binigay ng Presidente ng PBCom. Promissory note.
59:59.1
Nung nakita niya, nung pagbalik ko.
60:01.1
You don't need the surety. Just the promissory note.
60:07.1
pag hindi mo kaya bayaran 100,000, come back and I'll help you do another extension.
60:12.1
Grabe yung guarantor niyo. Ang tindi.
60:14.1
Alam mo, ito pa na nangyari.
60:16.1
Kinabukasan, punta ko sa banko ko.
60:18.1
Eh, Mr. George. Mr. George Lim.
60:21.1
Tumawag kang Presidente ng banko namin.
60:23.1
Tinanong sino ka.
60:24.1
Tapos ito, lumabas na yung pera ko.
60:26.1
Sabi ko, utang lang ako ng 300,000.
60:28.1
Hindi mo ko mapagbigyan.
60:29.1
Sabi niya, Josel dosi ka lang eh.
60:31.1
Eh, ang guarantor, John Gokongwe Jr.
60:34.1
Doon ko na-realize,
60:36.1
pag may credibility ka,
60:38.1
firma lang, okay ka na.
60:40.1
Yan ang teaching ko sa mga bata.
60:43.1
Credibility is very important.
60:45.1
Ang layo na mararating pagka pinagtitiwalaan.
60:48.1
Huwag sinayong babayaran mo ngayon, bayaran mo.
60:51.1
Bawal magtalbog ng cheque.
60:53.1
Yan ang rule of thumb.
60:54.1
Sir, kamusta po yung kabataan niyo?
60:57.1
Growing up, anong klaseng pamilya meron po kayo?
61:00.1
Siyempre, at that time, nung namatay ang lolo ko,
61:04.1
round zero ulit tayo.
61:06.1
Parang nag-umpisa ulit tayo.
61:08.1
Siyempre, my father works for a multinational company.
61:12.1
SC Johnson, then Johnson & Johnson.
61:15.1
Siyempre, namamasukan lang.
61:16.1
Siyempre, ang resources natin, limited.
61:18.1
That's why kinikwento ko sa mga anak ko.
61:22.1
nakikita ka yan, isang adobong manok, isang buo.
61:25.1
Hihiwain ni mother.
61:27.1
Siyempre, tigdalong piraso lang kami.
61:29.1
Eh, anim kami mga kakapatid.
61:31.1
Sabi ko, labanan lang.
61:33.1
Parami yan ang sauce para sa kanin.
61:36.1
Hindi na maniwala.
61:37.1
Sabi ko, parang KFC ko yan o Magdo.
61:40.1
Anytime, pwede mo kainin.
61:42.1
Siyempre, at that time, manok.
61:43.1
Parang premium na yan eh.
61:46.1
Siyempre, nung araw, pag sinabi mong bistek Tagalog,
61:48.1
mga kalabaw lang yan eh.
61:50.1
Wala namang baka nung araw,
61:52.1
Kaya manasa yung mga kalabaw,
61:54.1
yung mga beef natin dati,
61:55.1
yung mga bistek natin.
61:57.1
Matigas lang, pero malasa. Diba?
61:59.1
Ano yung pinakamahirap na sitwasyon,
62:01.1
bukod dun sa naaalala nyo sa pagkain?
62:03.1
Siyempre, evening school ako.
62:06.1
One night, umuwi ako nang basang-basa.
62:09.1
Lakas ang ulan, baha.
62:11.1
Buti yung tubig nun, hindi ganun kadumi.
62:13.1
So, naawa yung mother ko.
62:14.1
Sabi yung mother ko,
62:17.1
magpapakita ng 20,000.
62:19.1
Bumili ka ng sasakyan.
62:21.1
Hindi tuwang-tuwa ko, may pang-bili.
62:23.1
Pero bayaran mo ko ah.
62:26.1
That inspired me.
62:28.1
So, that made me work harder.
62:29.1
So, when I got that 20,000,
62:31.1
I bought a Volkswagen at that time,
62:33.1
medyo bago naman.
62:35.1
So, in one year, nabayaran ko si mother.
62:38.1
Kasi pagka may utang ka,
62:39.1
magsisipag ka na doon.
62:41.1
Saka, may kotse na ako eh dati.
62:42.1
Ang service ko, mga bulok na jeep lang eh.
62:45.1
Saka, kung available.
62:46.1
Kung wala, mag-ano ka,
62:49.1
Tapos, magji-jeep.
62:50.1
Mula sa Quezon City hanggang Morayta ako.
62:53.1
Ano ang paniniwala nyo doon sa taong may utang?
62:57.1
Kasi may mga tao ayaw talaga mag-utang eh.
62:59.1
Masama bang may utang ang isang tao?
63:01.1
If you have a loan,
63:03.1
Dapat may paggagamitan ng maayos.
63:05.1
Hindi yung uutang ka para magwaldas.
63:08.1
Gamitin sa negosyo.
63:09.1
Ito, ginamit ko sa sakyan.
63:11.1
Ang maganda, walang interest.
63:12.1
Siyempre, may mother ko eh.
63:14.1
So, she gave me that money to buy a car.
63:18.1
Nung nabayaran ko siya,
63:19.1
naawa rin sa aking mother ko.
63:22.1
Pero may interest.
63:24.1
Sabi niya, pero may 2% event.
63:26.1
Una, umabot ng 300,000 utang ko sa mother ko eh.
63:30.1
So, nakaka-6,000 siya.
63:32.1
Di, piyesta siya.
63:33.1
May panggastos na siya sa bahay.
63:35.1
Ako naman, nakakatulong.
63:37.1
Eh, nung gumagandang negosyo,
63:39.1
siyempre, dahil may interest,
63:41.1
bayad ako ng bayad.
63:42.1
Nung natira ng mga 150,000,
63:45.1
sabi niya ng mother ko,
63:46.1
wag mo na akong bayaran.
63:47.1
Bigyan mo na akong 10,000 buwan-buwan.
63:49.1
Wag mo na akong bayaran.
63:50.1
Parang sosyo na ako sa iyo.
63:53.1
Siyempre, mother eh.
63:56.1
siyempre, at the time, 10,000.
63:57.1
Malaking bagay na sa kanya.
63:58.1
So, ako, kaya ko na eh.
64:01.1
malaging part owner siya
64:05.1
Pero yun po, kaya tinanong yun,
64:07.1
dahil sa may isa namang school of thought,
64:10.1
na ang pagkakaroon ng utang eh,
64:12.1
it will make you more responsible eh.
64:15.1
Yeah, but if you don't utang,
64:18.1
you cannot grow the business quickly.
64:20.1
Like yung sinabi ko nung 86,
64:22.1
biglang lumaki eh.
64:23.1
Uutang ako sa supplier.
64:25.1
So, it's another way of utang.
64:28.1
But walang interest yun.
64:30.1
Pero pag hindi ko pinakiusapan,
64:32.1
na to give me additional credit line,
64:35.1
hindi ko mahuhuli yung opportunity
64:38.1
na lumaki ang negosyo.
64:40.1
Siyempre, ako naman,
64:41.1
sumusunod sa agos ng tubig din eh.
64:44.1
Nung nakita ko may opportunity
64:45.1
at may credibility naman tayo.
64:47.1
So, pinagbigyan tayo.
64:49.1
Ano po ang pinakamalaking mistake
64:51.1
na nagawa niyo sa buhay niyo,
64:52.1
na lagi niyo, siguro,
64:54.1
baka pinapaalala niyo sa mga anak niyo
64:57.1
para huwag niya laki yung tularan?
64:58.1
Yung ano, yung 1995,
65:02.1
na-meet ko yung isang anak
65:04.1
ng isang chairman emeritus
65:11.1
So, pinili ko siya
65:13.1
over voice of God.
65:16.1
Kasi medyo naingitaw sa kanya eh.
65:18.1
Lakas kumita eh sa stock market eh.
65:20.1
So, that made me borrowed funds
65:25.1
from banks, dollar loan.
65:27.1
Kasi at that time, ang peso loan was 28%.
65:30.1
Pag dollar loan, 8%.
65:32.1
Ang piso to the dollar at that time was 26.50.
65:36.1
Eh, kilala ko yung Gabby Singson
65:39.1
at that time, nung buhay pa siya.
65:41.1
Siyempre, one of our meetings.
65:43.1
over my dead body that the peso will go over 26.
65:46.1
Sabi ni Gabby Singson.
65:48.1
Sabi ni Gabby Singson.
65:51.1
Binigyan ako ng utang ng isang bangko
65:56.1
Dollar loan, then I buy the stocks.
65:58.1
Kasi sa kanila din yung security company.
66:03.1
Eh, biglang nag-devalue.
66:07.1
Hindi. Yung 97 Asian crisis.
66:09.1
From 26.50, sumi pa ng 35, 40.
66:14.1
So, without doing, dumoble ang utang ko.
66:17.1
Doon ako nalaglag.
66:19.1
Anong natutunan niyo po doon?
66:20.1
A couple of things.
66:21.1
Number one, don't be greedy.
66:22.1
Number two, when you want to invest in stock market,
66:25.1
invest on your own.
66:26.1
Sariling diskarte.
66:28.1
Huwag kang sasama sa grupo.
66:30.1
Kasi I was a private investor.
66:32.1
And then, there's two big banks with me.
66:34.1
Tikta 10 billion ang nila.
66:38.1
Siyempre ako naman, tikta 10 billion ako.
66:40.1
5 billion dollar lang. Ang diit. Diba?
66:43.1
Siyempre, medyo umabang din tayo.
66:46.1
So, parang nakilimutan si God na dito na ako.
66:52.1
Grabe pala yung ano tawag niya, tuition.
66:56.1
Yeah, tuition fee yun.
67:00.1
God is good to me.
67:02.1
Yung Blue Detergent ang sumalba sa akin.
67:06.1
Kasi nung kalakasan niya, in 5 years, nabayaran ko yung utang because of Blue Detergent.
67:11.1
Tapos, nagsasalita si Lord.
67:13.1
Twice nang nagsalita sa akin eh.
67:14.1
Kaya, pag nagsalita si Lord, pakinggan mo.
67:17.1
Benta mo ng stocks mo.
67:20.1
Hindi, lalaki pa yan.
67:22.1
And number two, sabi niya, bitawan mo yung stock market, mag-everbillena ka.
67:26.1
Nung binitawan ko stock market, nag-everbillena ako.
67:31.1
So, doon ang lesson ko.
67:32.1
So, after that, wala na.
67:34.1
Hindi ako nakikinig sa tao.
67:36.1
Sa bulong ng God na lang ako nakikinig.
67:38.1
Lahat namang kaya niyo nang bilhin ngayon na yung gusto ninyo.
67:42.1
Pero ano ang pinaka nagpapasaya sa inyo ngayon na kayo kayo isang bilyonaryo?
67:48.1
Peace of mind ang the best.
67:49.1
Pagkakita mo mga bata, maayos, okay ka na eh.
67:52.1
Kasi yun ang ano eh, yun ang hindi mo mabigay ng pera eh.
67:56.1
Yung values na maiwan mo sa kanila.
67:58.1
Yun ang pinaka-importante sa akin ngayon.
68:01.1
Yung next generation.
68:02.1
And then yung mga apo ko, tinuturuan din namin the same.
68:08.1
Eh mga anak mo, maayos naman eh.
68:11.1
Walang nagsusugal.
68:12.1
Walang nagdadrugs.
68:14.1
Simpleng buhay lang.
68:16.1
Bakit parang nangilid yung luha niyo nung binanggit niyo yung peace of mind?
68:20.1
Pag walang peace of mind, mahirap.
68:22.1
Hindi ka makatulog.
68:23.1
Pag peace of mind, you can sleep soundly.
68:28.1
Ito ang pinaka-importante sa buhay natin ngayon.
68:30.1
Nangyari na ba sa inyo na walang kahit talaga ng peace?
68:34.1
Yung Asian crisis.
68:37.1
Negative 300 million ako nun eh.
68:39.1
Saan ko kukita yun?
68:40.1
I was 39 years old ah.
68:43.1
Sa Chinese, masama yung may nine eh.
68:45.1
Kaya medyo doon ako natuto ng husto.
68:48.1
Nag-iingat kayo after that?
68:49.1
After na, ingat na.
68:50.1
Especially, pinanggal niyo sa katawan niyo yung greed sabi niyo.
68:55.1
Saka yabang, correct.
68:56.1
Be humble talaga.
68:57.1
Baskin nakakaangat ka, wag kang umabang.
69:00.1
Baka pag hinila ka ni God, magbaksa ka.
69:04.1
You never know that you're already mayabang until you're bring down to earth.
69:10.1
Sa lahat po ng mga nangyari sa buhay ninyo, bata pa naman kayo eh.
69:15.1
Sixty-six na ako.
69:16.1
Bata pa naman kayo.
69:17.1
Pero ano po yung gusto nyo ishare sa amin na tingin nyo eh marami kaming matututunan sa mahikling salita lang po?
69:25.1
Actually, you have to work hard talaga.
69:26.1
So you have to work hard talaga and save for the rainy day.
69:29.1
So hindi na pwede kumikita ka, gagastusin mo lahat.
69:33.1
You have to learn how to save, learn how to invest.
69:37.1
So these are the two things that I teach my kids.
69:40.1
Kasi pag saving, how far can the saving go?
69:43.1
You learn how to invest properly.
69:45.1
So ako naman, I always tell them invest on like now, properties or stocks na low P.E. ratio, good dividends.
69:55.1
And then hindi siya yung mga speculative stock, mga blue chip.
70:00.1
So na alam mo, generations na yan, ng djena, hindi na mawawala yung mga shares na yan.
70:07.1
Pag nawala yan, wala rin ang Pilipinas, diba?
70:12.1
Tatandaan ko po yan.
70:13.1
Nag-save naman po ako eh.
70:14.1
Pero nag-invest lang pa konti-konti.
70:16.1
Pero tatandaan ko sinabi nyo, kailangan doon sa may maaasahan na yung blue chip na sabihin.
70:22.1
I love your cartooning.
70:23.1
Mga pagkaayaw doon ako kumakita.
