01:54.8
Sabi ko sa ating mga magigiting na sundalo.
01:58.2
Kumanti sa China kung kinakailangan.
02:00.9
Dapat na tayong pumalat at gamitin ang ating pwersa para matigil na itong mga pambubuli.
02:07.1
Huwag tayong matakot sa kanila. Marami ang sumusuporta sa ating bansa.
02:12.3
Ipinarinig ni Department of Information and Communications Technology ODI City Undersecretary for Cybersecurity Jeffrey Ian D. sa media kanina
02:20.6
ang kumalat na audio na katulog ng boses ni Pangulong Ferdinand Marcos Jr.
02:26.1
Maririnig dito na ipinag-utos ng Pangulo.
02:28.2
Ito na gumanti partikular ang militar labad sa China pagdating sa issue ng West Philippine Sea.
02:34.2
Kung pakikinggan, aakalain mo na talagang si PBBM ang nagsasalita sa recording.
02:39.3
Ngunit binigyang diin at nilinaw ng DICT na peke at artificial intelligence o AI generated ang boses ng Pangulo.
02:47.3
It is fake. It is not the President's voice.
02:50.5
Kinumpirma rin ng Presidential Communications Office o PCO na peke ito.
02:54.9
Ipinabura na ang audio-video mula sa social media platform.
02:58.2
Sa YouTube, pero mayroon pa rin anyang ibang lumitaw na kopya nito.
03:02.3
Bunso nito, makikipagtulungan ang DICT sa ibang mga ahensya ng pamahalaan tulad ng National Bureau of Investigation o NBI
03:09.1
at Philippine National Police o PNP para ma-imbestigahan kung sino ang nasa likod nito.
03:14.9
Sakaling matunto nila ang mga gumawa at ng pakalat nito, posibleng tasuhan ng paglabag sa cybercrime law.
03:21.1
We don't have any leads yet. Don't worry, we'll let you know.
03:24.6
I think it would be more appropriate for us to forward this.
03:28.2
This is to the National Bureau of Investigation and the Cybercrime Investigation Coordinating Center.
03:33.3
Dagdag pa ng kagawaran, hindi dapat ipagsawalang bahala ang isyo dahil unang beses itong ginamit ang boses ng Pangulo para magpakalat ng pekeng impormasyon
03:42.2
hinggil sa policy statement sa West Philippine Sea at siguridad ng buong bansa ang nakataya rito.
03:48.7
In the past kasi, the voice of the President and other past Presidents were used for jokes.
03:55.2
Pinapakanta pa nga sila, binividyo, etc.
03:58.2
Masayao. These are harmless.
04:00.3
Para naman sa National Security Council, maaaring may naglalabas ang pekeng video ay dahil sa ginagawang balikatan exercises ng Pilipinas kasama ang iba't ibang bansa.
04:10.2
Paglilinaw ng NSC, walang paghahanda para sa gyera at ang balikatan exercises ay bahagi lang ng kasunduan sa ating mga kaalyanong bansa.
04:18.7
This is not a prelude to war. This is just a preparation of both countries for whatever threat there may be in accordance with the U.S.A.
04:29.1
Dahil mainit na usapin ngayon ang balikatan at ang tensyon sa pagitan ng Amerika, Pilipinas at China sa West Philippine Sea,
04:35.4
napaka-popular pong paksa ito ngayon sa social media.
04:39.0
Sobrang popular na marami tuloy ang sumasakay.
04:42.6
Hindi naman po problema yan dahil meron naman tayong freedom of expression.
04:45.8
Pero minsan may mga sumasabit.
04:48.3
Gaya nga po ng tinukoy natin sa YouTube channel nung lunes na nagpapalabas ng deepfake audio ni Pangulong Bombo Marcos
04:54.3
na unay naguutos na ng gera sa West Philippine Sea.
04:58.2
Ang headlines din ng channel na Dapat Balita ay puro imbentong fake news para makahatak ng eyeballs at mga views.
05:06.1
Awa ng Diyos, matapos natin ibulgar ito nung lunes, ang YouTube channel na iyon ay nakadown na po.
05:11.1
Pero hindi pala ito nag-iisa.
05:12.5
May iba pang mga vlogger na gustong humatak ng mga views sa pamamagitan po ng medyo alanganeng paraan.
05:19.5
Ito po ang isa sa kanila, ang Kyle TV.
05:23.1
Kung susundan mo ang kanya mga video at babasahin mo ang mga headlines or captions,
05:27.5
aakalain mo na may digmaan na at patayan sa West Philippine Sea.
05:32.3
Halimbawa, nung isang araw lamang, ito po ang headline.
05:36.4
China, gumantin ng missiles, nagpalipad din ng missiles sa South China Sea.
05:41.0
Dalawang araw po lang po yan pero meron na pong 43,000 views dahil sa kanyang clickbait na headline na wala naman sa mismong laman ng video.
05:49.4
Yun lang, parang ayos lang yan sa maraming Pilipino na mag-react lang pero hindi naman talaga nakikinig.
05:55.4
Meron na pong higit 70 views.
05:57.5
Ang komento, maraming nagtatawag na ng bakbakan, may ilan nagtatulong kung nasaan yung storya.
06:03.2
Ito pa pong isa, ubusan na ito ng lahi.
06:06.0
Ayon sa nakakatakot na caption, tinamaan agad ang fighter jet ng China.
06:10.2
Meron na po yung 35,000 views.
06:13.6
At ito pa ang isa, barko ng China, pasasabugin ng American Navy at Philippine Navy.
06:19.7
Ito pa ang isang kapansin-pansin.
06:22.0
Ini-edit ang mga video na ito para magmukhang bahagi sila ng mga mainstream news programs.
06:26.7
Halimbawa, sa storang ito na pasasabugin daw ng US at Philippine Navy ang isang Chinese ship,
06:31.7
ginamit po ang intro video namin dito sa Frontline Tonight.
06:35.7
Yun lang, mali-mali naman ang konteksto.
06:38.7
Ang sinabi po namin, pasasabugin ng US at Philippine Navy ang isang retiradong Philippine Navy ship na binuo or made in China.
06:46.7
Hindi po pa pasabugin ng isang barko ng China.
06:49.7
Napakalaki at napakadelikado ang kaibahan po yun.
06:53.7
Minsan, binagtatagpit-tagpidin ng content creator.
06:56.7
Ang mga totoong interviews ng mainstream media na sinisigit sa gitna ng kanyang mga video para magmukhang lehit mo ito.
07:02.7
Pero ano ang aktual na naman ng kanyang mga video?
07:06.7
Ang mga video ay madalas mga publicly available video clips ng military training, mga exercises, or mga news clips.
07:13.7
Ang script naman ay tungkol sa West Philippine Sea pero madalas din ay wala naman talagang masyadong laman.
07:19.7
Kapansin-pansin lang na parang AI voice ang ginagamit sa ilan.
07:23.7
Ang Tagalog na voice-over, minsan mali-mali.
07:26.7
O wala sa konteksto ang pagkakabigkas na madalas ay problema sa mga AI text-to-speech programs.
07:33.7
Halimbawa, ang galit ay nagiging galit.
07:36.7
Ang nagpapalala, nagiging nagpapalala.
07:39.7
Minsan, ang script ay parang teksto na translated lamang.
07:43.7
Sa isang voice-over nga, binasa pati ang period o yung tuldok.
07:47.7
Pero hindi rin po kasi biro ang engagement sa gantong uri ng paksa na napaka-popular ngayon.
07:53.7
Ang isang video na inupload ng content creator namin,
07:56.7
nung nakarang buwan lamang, meron pong 720,000 views at 1,000 comments na.
08:04.7
Pinas, gumanti na sa China.
08:06.7
Itong channel na po na ito, created lamang noong June 2019,
08:10.7
pero meron na pong 34 million views, 255,000 subscribers at 1,300 videos.
08:18.7
Ang kanyang pinaka-popular na video,
08:20.7
Hawa ng Diyos, hindi po tungkol sa West Philippine Sea, kundi tungkol sa mga anghel na nakunan daw ng kamera.
08:26.7
Meron na po itong 1.2 million views.
08:29.7
Para po malinaw, hindi naman po bawal maniwala sa mga ganyan.
08:32.7
Yun lang sa mga seryosong paksagay ng West Philippine Sea, marami pong naniniwala agad.
08:37.7
Pero meron ding hindi.
08:39.7
Ito po ang ilan sa mga komento.
08:41.7
1990 pa itong video mo.
08:43.7
Nasaan ang sinasabi mong pinasabog na fighter jet?
08:46.7
Ang layo ng title mo sa report mo, ayusin mo.
08:49.7
Pero ang problema rin kasi, naniniwala sila na talagang news report ang kanilang pinapanood.
08:55.7
Ito pa po ang isa.
08:57.7
Ayusin ninyo ang balita ninyo.
08:59.7
Kung walang bago, huwag kayo magbalita na ikakatakot ng mga tao.
09:03.7
Pero yan din po ang isa pang problema.
09:05.7
Parang hindi na po alam ng mga tao ngayon kung ano ang balita, ano ang pantasa, at ano ang opinion.
09:25.7
Tingnan mo ang isang pananaw sa bagong Pilipinas ang bunyog.
