01:04.3
Kaya ang tanong, ano kaya ang mangyayari sa Hong Kong pagkatapos ng 2047?
01:10.6
Ito na kaya ang katapusan nila?
01:12.8
At alam mo ba, ang lahat ng ito ay nagugat lamang sa isang produkto ng China, ang tsaa.
01:19.7
Ano ba ang kinalaman ng produktong ito sa naging kapalaran ng Hong Kong?
01:24.6
Iyan ang ating alamin ngayon.
01:33.9
Ang Hong Kong ay isang Special Administrative Region ng People's Republic of China.
01:39.7
Technically, party siya ng China.
01:42.1
Pero meron silang sariling rules and regulations,
01:45.3
maliba na lang pagdating sa defense at foreign affairs,
01:48.6
dahil ang China ang may kontrol nito.
01:51.0
Ang mga Hongkongers ay malayang na ipapahayag ang kanilang saluubin at nakakapagprotesta sila.
01:57.5
Pero ang kalayaang ito ay nanganganib na mawala sa mga Hongkongers,
02:02.2
dahil may expiration date pala ang kanilang kalayaan.
02:06.1
Hanggang taong 2047 lamang nila makakamtan ang kalayaang ito,
02:11.1
dahil sa isang kasunduan.
02:13.1
At para mas maintindihan natin kung bakit ganito ang nangyayari sa Hong Kong,
02:18.0
ay bumalik tayo sa nakaraan.
02:23.3
Ang China ay pangunahing producer ng iba't ibang produkto na gusto ng Britain,
02:28.7
tulad ng porselana at silk.
02:30.9
Pero may isang bagay na talagang kinahumalingan ng mga Breton,
02:35.0
at ito ay ang tsaa.
02:37.0
Sobrang nabaliw talaga ang mga Breton noon sa tsaa,
02:40.5
kaya naman nakipag-trade sila sa China.
02:43.2
Pero ang China ay tumatanggap lamang ng silver bilang kabayaran,
02:47.5
kaya dahil dito ay nanganib na maubos ang silver reserves ng Britannia
02:52.5
sa kakabili nila ng tsaa.
02:54.5
At hindi rin naman bumibili ang China sa mga produkto ng Britannia,
02:58.5
kaya walang bumabalik na silver sa kanila.
03:01.5
Kaya naman naisipan ng Britannia na gamitin ang opium para balansihin ang kalakalan.
03:07.5
Ang opium ay isang narcotic drug.
03:10.0
Iligal na nagsuply ng opium ang Britannia sa China.
03:14.0
Ang Chinese silver naman na ipinambabayad sa kanila,
03:17.5
ang siyang ipinambibili nila ng tsaa.
03:20.0
Noong panahon kasing iyon,
03:21.5
ay hindi pa nakikita ng Britannia ang panganib na dulot ng opium,
03:26.0
dahil para sa kanila ay isa itong medisina.
03:29.5
Ngunit ang kanilang ginawa ay nagdulot ng adiksyon sa maraming Chinese.
03:34.5
Kaya naman pinatigil ng China ang supply nito.
03:38.0
Sinira at tinapo nila sa dagat ang lahat ng opium.
03:42.0
Pero hindi nasiyahan ang Britannia sa ginawa ng China.
03:46.0
Kaya nagdeklara ito ng digmaan laban sa China.
03:49.5
At naganap ang First Opium War mula 1839 hanggang 1842.
03:55.5
Sa digmaan ito ay natalo ang China.
03:58.0
At bilang kabayaran ay isinuko nito ang Hong Kong sa Britannia.
04:02.5
Ito ay nakasaad sa nilagdaang kasunduan ng dalawa sa Treaty of Nanjing.
04:07.5
Sa taong 1860 naman nung ibinigay ng China sa Britannia ang Kowloon Peninsula.
04:13.0
At taong 1898 ay pinaupahan ng China sa Britannia ang New Territories sa loob ng 99 years.
04:21.0
At take note, ito ay upan na walang bayad.
04:24.5
Nilagdaan ng dalawa ang kasunduan ito sa Convention for the Extension of Hong Kong Territory.
04:30.5
Ibig sabihin, ibabalik ng Britannia ang lahat ng lupa pagdating ng July 1, 1997.
04:37.0
Dahil sa uhaw ng Britannia sa tsaan ng China, ay nagkaroon ito ng bagong kolonya dito sa Asia.
04:44.0
Sa sumunod na 155 years, ang Britannia ang nagpatakbo at may kontrol sa Hong Kong.
04:50.0
Sa ilalim ng pamamahala ng Britannia ay naging maunlad ang Hong Kong.
04:54.5
Salungat ito sa naging kapalara ng mainland China na naging komunistang bansa noong 1949.
05:01.5
Fast forward tayo sa taong 1984. Malapit nang dumating ang 99-year deadline.
05:07.5
Kaya nagkaroon na naman ang Britannia at China ng bagong kasunduan na tinawag na Sino-British Joint Declaration.
05:15.0
December 19, 1984, noong lagdaan ito ni British Prime Minister Margaret Thatcher at China's Premier Zhao Ziyang.
05:24.0
Na pagkasunduan nilang ibabalik ng Britannia ang Hong Kong sa China, ngunit magkakaroon ito ng atonomiya sa pamamagitan ng
05:32.0
One Country, Two Systems policy sa loob ng 50 years mula 1997.
05:38.0
Ibig sabihin, hanggang 2047 silang malayang pamunuan ang kanilang gobyerno.
05:44.5
Ngunit maraming Hongkongers ang nagprotesta sa kasunduan ito dahil ayaw nilang pagkatapos ng 2047
05:51.5
ay ibabalik sila sa komunistang China.
05:54.5
Nais nilang sila ang magpatakbo sa sarili nilang bansa at buhay.
05:59.0
Pero ganun pa man, walang nagawa ang mga Hongkongers tungkol dito.
06:03.0
Bago tayo magpatuloy, nagustuhan nyo po ba ang content natin ngayon?
06:07.0
Kung oo, ay mag-comment po kayo ng yes.
06:10.0
Pagdating ng 1997 ay ibinaba na ang flag ng Britannia at itinaas naman ang sa Hongkong at China.
06:18.0
Naging Special Administrative Region ng China ang Hongkong
06:22.0
at sila ay nagkaroon ng sariling mini-constitution na tinatawag na Basic Law.
06:28.0
Ang Basic Law ay pumuprotekta sa karapatan ng mga Hongkongers,
06:32.0
tulad na lang ng kalayaan sa pagprotesta at kalayaan sa pagsasalita.
06:37.0
Ngunit sa paglipas ng panahon ay kapansin-pansin ang paghigpit ng China sa Hongkong.
06:43.0
Malayo pa ang 2047, pero ayon sa mga Hongkongers ay kinu-control na sila ng China.
06:50.0
Tila ba hindi makapaghintay ang China na maging parte na ang Hongkong sa kanila?
06:56.0
May proyektong ginagawa ang China sa Greater Bay Area
07:00.0
na naglalayong maikonekta ang Hongkong sa mainland.
07:03.5
Tulad na lang ng napakahabang tulay na ito na nagkakahalaga ng $20 billion.
07:10.0
Noong 2014 naman,
07:12.0
ang eleksyon sa Hongkong ay ginawa gamit ang listahang aprobado ng Beijing.
07:18.0
Samantala, noong 2019 ay ipinatupad ng China ang Extradition Bill
07:23.0
na nagbibigay kapangyarihan sa China na usigin ang sinumang makikibahagi sa mga protesta.
07:30.0
Ang bill na ito ay nagdulot ng malawakang protesta.
07:34.5
Dahil dito, noong 2020 ay ipinasan ng China ang National Security Law
07:40.0
na naglalayong gawing krimen ang anumang kilos ng pagtiwalag,
07:44.0
pagpapabagsak, terorismo, at pakikipagsabutan sa mga banyagang puwersa.
07:49.5
Ayon sa China, kailangan nila itong gawin para magkaroon ng kaayusan sa siyudad.
07:55.0
Pero maraming Hongkongers ang naniniwala sa ito.
07:58.5
Maraming Hongkongers ang naniniwala na nilalabag na ng China
08:02.5
ang pulisiya ng One Country, Two Systems.
08:06.0
Tila ba nakakalimutan na daw ng China ang pangakong otonomiya,
08:11.0
nawawala na ang kanilang kalayaan?
08:14.0
Kaya ang tanong ng nakararami,
08:16.0
ano kaya ang mangyayari sa Hongkong pagkatapos ng 2047?
08:21.0
Ayon sa presidente ng China na si Xi Jinping,
08:24.0
One Country, Two Systems ay mananatili pa rin daw pagkatapos ng 2047.
08:30.0
Nakakalungkot isipin na makalipas ang mahabang panahong pagkakasakop ng Britanya,
08:36.0
ang bansang Hongkong ay nanganganib na muling mawalan ng kalayaan,
08:40.5
hindi na sa kamay ng banyaga,
08:42.5
kundi sa kamay ng bansang una nilang kinabilangan.
08:47.0
This is your Ate O from our Republic.
08:49.5
Hanggang sa muli and stay awesome!
