APAT NA MAG KAKAPATID NA MUSMOS PA LAMANG NAMUMUHAY NG SILA LAMANG!NASAAN KAYA ANG KANILANG MAGULANG
01:11.0
Tumata yung ama at ina sa kanyang mga kapatid.
01:15.0
Mga kababayan, narito po ang kwento ng kanilang buhay.
01:45.0
Magandang umaga sa inyong lahat mga kababayan.
01:49.0
Nandito kami ngayon sa Prosperidad, Agusan del Sur.
01:54.0
At nandito kami sa Hanggay Los Arcos.
01:58.0
Mayroon kasing mga kababayan po natin na nagpadala ng mga mensahe para matulungan po itong mga batang nakatira dito.
02:07.0
Napakarami pong nagpadala ng message at salamat po doon sa nagpo.
02:10.0
At itong mga bata pong narito ay sila lamang po ang namumuhay dyan.
02:16.0
Wala po ang tatay, wala po ang nanay.
02:19.0
Yung nanay po ng mga bata ay nasa sa Manila at naghahanap buhay para may maitulong at may ipadala sa mga bata.
02:26.0
Pero kahit na gano'n, yung isa nilang kuya ang nagtataguyod at nag-aalaga sa kanyang mga kapatid.
02:32.0
So ito po ang mga mga bata.
02:33.0
Pero kahit na gano'n, yung isa nilang kuya ang nagtataguyod at nag-aalaga sa kanyang mga kapatid.
02:40.0
So ito po yung kanilang bahay mga kababayan.
02:43.0
At yung nakita namin sa post, totoong ito po, literal na ito yung kanilang bahay.
02:49.0
Trapal, hello, pwede akong pumaso?
02:56.0
Grabe oh, grabe ang bahay nila.
03:00.0
Yung kanila pong bubungan, pinaglagyan lang nila ng mga dahon.
03:07.0
Ayan oh, tapos may plato para siguro hindi tumulo. Bukas na bukas dito.
03:13.0
Okay, may pagkain na kaya ang mga bata?
03:20.0
Ang mga gamit nila, oh hello.
03:28.0
Ruel? Ilang taong ka na Ruel?
03:31.0
Fifteen? So quince años na po itong bata.
03:33.0
Saan ang inyong mga magulang?
03:36.0
Ang mama, tuwag, yung terbaho.
03:38.0
Papa, wala yung papa.
03:40.0
Yan, mama kayo yung lata.
03:43.0
Okay, wala daw po yung kanilang mama.
03:47.0
Tuwag-sibo ng terbaho para makapagalas mong pagkaon para maguhi.
03:52.0
Ah, sa Sibo pala nagtatrabaho.
03:55.0
Para kayo ay mabuhay, pinapadalan kayo.
03:58.0
Kailan pa wala si mama?
04:03.0
April, May, June, July, August, September.
04:08.0
Okay, bago umalis si mama, nandito pa si papa?
04:16.0
Okay, ano nangyari kay papa?
04:22.0
So si mama mo, kaya naglumayos sa kanila para makapagpadala po ng pera.
04:30.0
Okay, nagpapadala ba si mama?
04:33.0
Ikaw yung nag-alaga sa mga kapatid mo habang wala si mama.
04:38.0
Paano mo nakaya yun, yung six months na wala kang nanay, wala rin tatay?
04:43.0
Ikaw yung nag-aalaga.
04:44.0
Okay, nangunguha daw po siya ng marang.
04:48.0
Yung marang po yung prutas.
04:50.0
Yung nasa screen niyo po.
04:52.0
Ibibenta niya daw para mayroon po silang baon sa school,
04:56.0
o pagkain nila, pambili ng ulam.
04:59.0
Okay, magkano pinapadala ni mama?
05:02.0
Lahat, bat daw si mama.
05:13.0
Usahay, five thousand, six thousand.
05:17.0
Usahay, five thousand, minsan six thousand sa isang buwan.
05:21.0
Okay na yun, malaki na, malaking tulong kasi yun.
05:24.0
Hindi naman ganun kalaki talaga yung suldo ng bilang isang...
05:27.0
Kasambahe ba si mama?
05:30.0
Paano mo napagkakasha yung anim na libo?
05:43.0
Ikaw nagbabadget?
05:45.0
Napansin namin, itong bahay nila, ganito lamang.
05:51.0
Paano yung ginagawa yung pagtulong magkakapatid?
05:54.0
Eh, nakita namin tumutulo.
05:56.0
San kayo napuesto?
06:01.0
Tulok man na rin.
06:05.0
Dahil sirasirana ang kanilang bahay,
06:07.0
pumuepesto na lamang ang magkakapatid kung saan sila hindi mababasa ng ulan,
06:14.0
lalo na kapagkabi at matutulog na sila.
06:30.0
Ano pa po nang basahin itong kanilang inigal?
06:34.0
Sino gumawa nitong bahay niyo?
06:40.0
Paano ka nakakatawag kay mama?
06:45.0
Nagkaka-chat kayo?
06:47.0
Paano niya pinapadala yung pera sa inyo?
06:52.0
Sa palawan. Sino nagigling?
06:56.0
Sino'y nag-aaral sa inyo?
06:59.0
Ako na sa skwela kayo.
07:01.0
Ikaw nagiging mga professor sa iba.
07:05.0
Hindi ka na nag-aaral?
07:07.0
So ito lang tatlo?
07:12.0
Para masuportahan mo sila, gano'n.
07:15.0
Kasi ikaw yung mag-aalaga.
07:19.0
ang layo nung barangay nila,
07:21.0
o nun lugar na ito,
07:23.0
doon sa proper na pinuntahan namin sa school,
07:29.0
Kung may magpasakay sila ha?
07:32.0
Kung may magpasakay?
07:34.0
Pag wala, lalakad?
07:36.0
Ang layo po noon.
07:37.0
Napakalayo siguro.
07:39.0
Kulang-kulang isang oras din bago malakad.
07:42.0
Marilite pa sa sahay.
07:43.0
Marilite sa school.
07:46.0
Yung pagkain, bigas, paano mo?
07:49.0
Pagdala si mama, bibili ka ng bigas?
07:56.0
So inisip mo na ikaw ayumin to na sa pag-aaral,
07:58.0
para lang sa kanila.
08:00.0
Pero gusto mo pang mag-aaral?
08:03.0
Maulit na si mama karoon.
08:05.0
Pauwi na si mama?
08:08.0
Para makapag-aaral ka?
08:11.0
Bumayat na rin siya ano.
08:13.0
Siguro, na-estress ka ba sa nangyari?
08:17.0
Ano yung pangarap mo?
08:23.0
Gusto daw po niyang maging sundalo.
08:25.0
Bakit matatamlay ang mga kapatid mo?
08:32.0
Yung pati, yung buko, yung sipon.
08:37.0
Kapat na ka naon yan.
08:40.0
Malapit na siyang gumaling.
08:41.0
Ah, malapit na siyang gumaling.
08:44.0
Ano pinapaino mo sa mga kapatid?
08:50.0
Siguro dahil nauulanan sila dito.
08:52.0
Naulanan ba kayo?
08:56.0
May maulis sila kasi sila maulanan.
08:59.0
Umisan dumaulanan kapag umuwi.
09:01.0
Wala pa kayo bayong sa school?
09:05.0
Kamusta yung mga gamit nila sa school?
09:07.0
May mga notebook ba sila?
09:11.0
Yung mga damit nyo?
09:12.0
Ah, mga labaho na.
09:15.0
Ikaw na rin naglalaba?
09:17.0
O kasi, para siya talaga yung tatay.
09:19.0
Yung tatay para sa kanyang mga kapatid eh.
09:26.0
Kamano? Okay lang.
09:27.0
Ito mga damit mo rin.
09:28.0
Anong masabihin kay mama?
09:30.0
Ma, ulit na kayo.
09:37.0
huwag siya yan eh.
09:40.0
Parang wala niya akong manhood.
09:45.0
Para malagaan po yung mga bata.
09:47.0
Gaano mo kamahal yung mga kapatid mo?
09:53.0
Ako yung ginagawa.
09:56.0
Ako yung ginagawa.
09:57.0
Ako yung ginagawa.
09:58.0
Ako yung ginagawa.
10:02.0
mahal niya po yung mga kapatid niya.
10:04.0
sila na lamang apat.
10:09.0
pagkawasin mong kalisul.
10:12.0
Makapaskula sa manhood.
10:15.0
mayroon siya katarbaho.
10:17.0
Pagkawasin pangitag,
10:22.0
Mangwarta siya dito.
10:24.0
Para makapalila sa muha.
10:26.0
Para makapaskula sa manhood.
10:31.0
openin mong balay.
10:33.0
Pagkawasin mong kalisul.
10:38.0
napakabait po nung nanay nila.
10:40.0
Anong pangalan ni nanay?
10:43.0
Yan, si ate Merlyn.
10:46.0
talagang kailangan niyang umalis
10:47.0
para makapagana buhay
10:49.0
para masustentuhan niya po
10:53.0
Mahirap kasi yun talaga
10:54.0
yung wala kang aasahan
10:58.0
sarili mo na lang
10:59.0
para sa iyong mga ana.
11:01.0
Pero uwi na daw po
11:02.0
yung nanay nila dito.
11:05.0
ito bang bahay na ito?
11:11.0
tulad nung nakita namin kanina,
11:14.0
magandang tira nila
11:20.0
mabasa sila ng ulan
11:22.0
malakas ang hangin
11:28.0
yung kanilang mama.
11:37.0
walang may kapalit.
11:51.0
lahat sa bigasyon
11:53.0
hindi nila problema
11:55.0
kahit madilim na sa gabi
11:56.0
wala silang ilaw.
11:58.0
mayroong kaming ibibigay sa inyo
12:03.0
Taro mo sa bolsa mo.
12:14.0
Ano pala yung hanap buhay
12:16.0
nung naririto siya?
12:33.0
Kaya siguro naisipan po
12:37.0
para makatulong po
12:41.0
sa kanyang mga anak.
12:44.0
naiintindihan namin
12:45.0
kung bakit gano'n.
12:47.0
nung nagsasama sila
12:48.0
nung hanap buhay ni papa.
12:54.0
Nagtatarim ng palay.
12:55.0
Nagtatarim ng palay.
12:58.0
Kaya alam nyo yung
13:05.0
Huwag nyo na lang
13:22.0
Ibigyan ko kayo ito
13:23.0
para pagdamating si mama
13:27.0
nung mayroon na kayong ilaw.
13:35.0
Trabalo mo ang solar?
14:17.0
Ito, ipibilad mo lang ito sa araw, yung panel.
14:22.0
Tapos, saksak mo lang yun dyan.
14:28.0
Pag naarawan sya,
14:31.0
pita mo ha, pag naanuhan ito ng araw.
14:58.0
Ayan, nakita mo yan, nagbibling.
15:00.0
So nagja-charge yan.
15:01.0
Pinindot mo yan, o.
15:04.0
So ija-charge muna, ha?
15:06.0
Charge muna mamaya dun sa arawan, ha?
15:11.0
Tapos, may kasama pa yan.
15:14.0
30 watts kasi yan, mayroon syang kasama.
15:17.0
Ito magagamit mo, lalo na sa gabi, madilim.
15:20.0
Pwede mo i-charge sa,
15:22.0
pinagja-charge mo ng spotlight.
15:25.0
ibigyan pa kita nitong isa.
15:43.0
Pwede mo, ito solar din,
15:45.0
ija-charge mo sa araw.
15:48.0
pwede nyong gamitin para permanent syang nandito sa bahay.
15:53.0
kung halimbawa gabihin,
15:54.0
lalabas kayo, may bibiling sa tindahan,
15:57.0
bubuksan mo lang dito.
16:02.0
Tamatagal to ng 8 hours.
16:06.0
pwede mong mahina lang,
16:09.0
pwedeng warm lang,
16:11.0
mayroon syang emergency
16:14.0
para po ito dun sa mga may emergency.
16:17.0
Ito yung pinakamaliwanag nya.
16:20.0
pwede mo rin syang i-charge,
16:25.0
Itong flashlight na to,
16:30.0
pwede mo syang i-charge dito.
16:36.0
papaarawan mo lang.
16:38.0
Huwag mo lang babasain, ha?
16:39.0
Lagay mo lang yan dito.
16:42.0
Nagsa-charge na sya.
16:44.0
power bank na rin sya.
16:46.0
Ano ang cellphone mo?
16:50.0
Ganito yung charger nya?
16:52.0
Type-C man itong iyon.
16:55.0
Pwede mo rin syang i-charge dyan pang emergency.
16:58.0
depende kung kakayani nung battery nya.
17:02.0
Magagamit mo ito.
17:05.0
Para sa inyo yan.
17:08.0
Ipa-plug ko lang po.
17:09.0
Pasensya na kayo, ha?
17:12.0
yung solar panel na aming binibenta
17:18.0
kapag nag-order kayo.
17:20.0
Kasama na po yung
17:25.0
na pwede nyo i-charge sa electric.
17:28.0
kung merong kayong power bank,
17:29.0
pwede rin po doon.
17:31.0
Napakaganda nito.
17:36.0
Pag bumili kayo nito,
17:37.0
may kasama pong free
17:39.0
Tapos, ito naman po.
17:49.0
Free shipping na po yun.
17:52.0
Pag bumili kayo nito,
17:54.0
malaking kilong po yun
17:56.0
para sa ginagawa po natin charity.
18:01.0
Free shipping na po.
18:05.0
Yung dalawa po yung pag in-order nyo,
18:06.0
free shipping na.
18:10.0
Itago mo ito, ha?
18:11.0
Ano ulit pangalan mo?
18:16.0
maibibigay pa ako sa iyo.
18:20.0
marunong naman talag...
18:21.0
Marunong siyang mag-budget.
18:22.0
Marunong siyang mag-hawak ng pera.
18:24.0
pinapadala ng mama niya yung pera.
18:30.0
Ngayon ba may bigas kayo?
18:34.0
Sige, bigyan kita nito, ha?
19:02.0
Ano naman yan, Sir?
19:04.0
Anong gagawin mo diyan sa pera?
19:07.0
Wala yung konsumpo na, Sir.
19:16.0
Maraming salamat sa iyo, Sir.
19:18.0
Okay lang, okay lang.
19:20.0
Okay lang, okay lang.
19:23.0
Pinauloy mo bahal sa inyo, Sir?
19:26.0
Inyo magkabang namo.
19:38.0
Maraming salamat ano, Sir.
19:55.0
Huwag niyo nga si Kuya.
19:57.0
Hug. Yakapin si Kuya.
20:16.0
Pag-iingat kayo dito, ha?
20:19.0
Huwag gagamitin iyong pera sa tama, ha?
20:21.0
Ayun, kaya po niya yan.
20:22.0
Kasi sa kanya pinapadala iyong pera ng mama niya.
20:26.0
Napaka-buti niyo kasi mayroon kayong Kuyang mabait.
20:30.0
Mamahalin si Kuya, ha?
20:32.0
Huwag matigas ulo, ha?
20:36.0
Tapos mag-aaral kayo mabuti, ha?
20:39.0
Ruben, sana makapag-aaral ka pa, ha?
20:43.0
Wag mo isipin iyong kahirapan talagang ganun, eh.
20:46.0
Kasama sa buhay natin yun,
20:48.0
pero kapag nagsikap
20:50.0
at pinilit mo na makapag-aaral kahit mahirap,
20:56.0
Tapos isipin mo palagi
21:01.0
Huwag kayong magtatanim lang galit kay Papa, ha?
21:05.0
Isipin nyo na lang kaya nangyari yun.
21:07.0
Ay, may plano ang Diyos na mas maganda.
21:11.0
Mahalin nyo pa rin yung tatay nyo, ha?
21:14.0
Kahit na ganun ang nangyari,
21:16.0
tatay nyo pa rin siya, ha?
21:21.0
Ruel, mag-ingat ka, ha?
21:23.0
Sana makapag-aaral ka pa.
21:25.0
Uubi na si Mama mo.
21:27.0
Sana po ay makapag-aaral pa itong bata.
21:30.0
O sige, di na kami magtatagal.
21:32.0
Mag-iingat kayo dito, ha?
21:37.0
Sige po mga kababayan,
21:39.0
maraming salamat po sa inyong lahat.
21:41.0
God bless po sa inyo.
21:45.0
So ayun mga kababayan,
21:46.0
ito po yung aming 30 watts na solar light, no?
21:50.0
Ito po yung pinakamababang solar panel na aming binibenta.
21:54.0
So 30 watts ka siya.
21:58.0
So sa 30 watts, kasama na po yung kanyang panel.
22:03.0
Ito po yung maliit na panel.
22:05.0
And then, mayroon po siyang remote.
22:08.0
Ayan, yung remote po niya ay yung may on and off.
22:12.0
Nababago po yung brightness at saka contrast.
22:16.0
Ibig sabihin po ng auto, automatic siya.
22:18.0
Pag pinindot natin, automatic po siyang iilaw kapag kagabi.
22:23.0
Tapos pwede niyo po siyang iset ng 3 hours, 5 hours, at saka 8 hours.
22:28.0
Okay, so paano po ba siya ikabit?
22:30.0
And kung paano po siya ikabit,
22:32.0
pagdio-joinin lang natin itong cable niya o yung cord niya dito.
22:43.0
Then, ilalak po natin.
22:48.0
So pag kinabit natin yan, makikita natin sa araw.
22:51.0
Kapag siya po nagja-charge, nagbibling po dito.
22:55.0
Then, yung cable wire niya po, ang haba po nito ay 3 meters.
23:03.0
Okay, so ganito po yan.
23:05.0
Pag nakabit na natin yan,
23:07.0
so pwede na natin itong ibilad sa araw.
23:10.0
Ito yung ibibilad natin sa araw.
23:12.0
So, ito yung pinag-ibilad natin sa araw.
23:14.0
Ito yung pinag-ibilad natin sa araw.
23:16.0
Ito yung pinag-ibilad natin sa araw.
23:18.0
Pag nakabit na natin yan,
23:20.0
so pwede na natin itong ibilad sa araw.
23:22.0
Ito yung ibibilad natin sa araw.
23:24.0
So, ang gamit lamang po nito ay for only 30 watts.
23:28.0
Hindi niyo po siya pwedeng gamitan ng appliances
23:30.0
para lamang po ito sa ilaw.
23:32.0
Okay, ito po yung remote.
23:34.0
Pag pinuksan po natin yan,
23:35.0
pindutin natin yung on,
23:37.0
So, ngayon papakita po namin sa inyo ngayon
23:39.0
kung kaano siya kaliwanag kapag kadabi na.
23:42.0
Okay, pag nag-order po kayo nito,
23:45.0
may free po kayo kasamang ganito,
23:47.0
yung ating mini flashlight.
23:49.0
Ito po yung free niyan.
23:50.0
Nakapromo lang po ito ngayon.
23:53.0
So, ito po yung kasama niyang free
23:55.0
ng mini flashlight.
23:58.0
Meron din siyang ganyan.
23:59.0
Nagbibling-bling at meron siyang body.
24:02.0
Ang presyo po natin ito
24:08.0
Free shipping na po siya.
24:10.0
...flashlight natin.
24:11.0
So, papakita ko ngayon
24:12.0
kung kaano kaliwanag itong 30 watts.
24:17.0
So, ito yung remote.
24:18.0
Ayan, buksan natin.
24:23.0
Ganyan po siya kaliwanag.
24:26.0
Free shipping na po siya.
24:28.0
...and may kasama pa siyang
24:33.0
Ito po yung free.
24:38.0
Kaliwanag din siya.
24:39.0
May body pa siya.
